ေသာကေျမမွာပြင့္ေသာ ေမတၱာပန္း
ဇာတ္လမ္းအႏွစ္ခ်ဳပ္
၂၀၀၃ခုႏွစ္မွာ အသက္၅၀အဘြားအရြယ္ရိွ ကၽြန္မဟာ ၾသစေၾတလ်ႏိုင္ငံရိွ မိသားစုထံ သြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ၿပီးလို႕ ဆက္လက္ခရီးဆန္႕ရန္ ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါေတာ့တယ္။ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္ရိွ ျမန္မာမ်ားကိုလည္း ကၽြန္မကိုယ္တိုင္စာသင္ ေပးခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကတည္းက ျမန္မာလူမ်ိဳးအမ်ားစုကို ကၽြန္မကူညီမိခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႕ပဲ စက္တင္ဘာသံဃာ့ လႈပ္ရွားမႈ အၿပီးမွာ ျပည္ပကို ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာရတဲ့ ကၽြန္မအေနနဲ႕ေတာ့ ထူးျခားတဲ့ အရွင္ထာ၀ရဆိုတဲ့ ကိုယ္ေတာ္ေလးနဲ႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွာ ေတြ႕ဆံုႀကံဳခဲ့ပါတယ္။ သူဟာရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာဆႏၵျပမႈ႕ေတြျဖစ္ေပၚဖို႕ စည္းရံုးခဲ့သူတစ္ဦး လည္းျဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္မတို႕ရဲ႕ ေတြ႕ဆံုခြင့္ေလးဟာ ကၽြန္မအဖို႕ေတာ့ လိႈက္လိႈက္လွဲလွဲ ခံစားရပါတယ္။ ကၽြန္မတို႕ေတြ႕ဆံုခြင့္ရၿပီး မၾကာခင္မွာပဲ ကၽြန္မဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က ထြက္ခြာခဲ့ရေပမယ့္ သူ႕ကိုဆက္လက္ေထာက္ပံ့ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႕ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးဟာလည္း ပိုၿပီးရင္းႏွီးလာပါေတာ့တယ္။ သူက ကၽြန္မကိုရင္းရင္းႏွီးႏွီး “အေမ” လို႕ေခၚသလို ကၽြန္မကလည္းသူ႕ကို သားအရင္းတစ္ေယာက္လို ခ်စ္ခင္မိလာပါတယ္။ အရွင္ထာ၀ရ၏ ႏိုင္ငံေရးယံုၾကည္ခ်က္နဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြက သူ႕ ဘ၀အတြက္ ျပသနာတစ္ရပ္ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ ျပည္တြင္းမွာေနရတဲ့ သူရဲ႕အေျခအေနဟာ မခံမရပ္ႏိုင္ေအာင္ျဖစ္ခဲ့ရ ၿပီး၊ေနာက္ဆံုးေတာထဲကို ပုန္းေရွာင္ေနခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ပဲ ကၽြန္မသူ႕ကိုကူညီဖို႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကိုျပန္လာခဲ့လိုက္ ပါတယ္။ သူရဲ႕ဘ၀ဟာ အလြန္ခက္ခဲ ၾကမ္းတမ္းၿပီး သူရဲ႕လုပ္ရပ္ေတြ ႀကံဳခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္ေတြဟာ ကၽြန္မကိုထိတ္လန္႕ခဲ့ရပါ တယ္။
ကၽြန္မ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ဆင္းလာမယ္သိရေတာ့ သူ ေတာ္ေတာ္ေလး ေျဖသာသြားပါတယ္။သူ႕အနာဂတ္အ တြက္ ကၽြန္မေပးမဲ့ အႀကံဥာဏ္ေတြကိုလည္း လုိက္နာပါမယ္လို႕ သေဘာတူတယ္။ သူေနရတဲ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းဟာ မိဘမဲ့ကေလးေဂဟာတစ္ခုနဲ႕ တြဲဆက္ေနတာပါ။ကၽြန္မက သူတို႕ေလးေတြကိုလည္း တတ္အားသ၍ လွဴဒါန္းေပးကမ္း ခဲ့ ပါတယ္။ကေလးေတြက ကၽြန္မကိုပန္းကေလးေတြ လက္ေဆာင္ေပးရင္း ႀကိဳဆိုခဲ့တယ္။ တီး၀ို္င္းကေလးတစ္ခုနဲ႕ေတာင္ ႀကိဳဆိုခဲ့ပါေသးတယ္။ အဲဒီေနာက္ အရွင္ထာ၀ရက ကၽြန္မကို ၿခံရံၿပီး ေက်ာင္းေပၚမွာ သီတင္းသံုးေနတဲ့ ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္း ႀကီးဆီ ကၽြန္မကိုေခၚသြားပါေတာ့တယ္။ ကေလးေတြဟာ အတန္းလိုက္ကေလးေတြစီတန္းၿပီး ဗုဒၶဘာသာပံုစံအတိုင္း လက္အုပ္ခ်ီထား ပံုကိုျမင္ရေတာ့ ကၽြန္မအတြက္ ၾကည္ႏႈးရပါတယ္။ဘုန္းေတာ္ႀကီးက ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ေရွ႕မွာ ဖေယာင္း တိုင္၁၀တိုင္ကို ထြန္းညိႈ႕ပူေဇာ္ၿပီး ကၽြန္မအနာဂတ္အတြက္ ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းေပးပါတယ္။
ကၽြန္မဟာ အေျခအေနဆိုးကို ေျပလည္ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႕အတြက္ ဒါကာၿမိဳ႕ရိွ UNHCRအစည္းေ၀းေတြကို အႀကိမ္ ေပါင္းမ်ားစြာ တတ္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာကၽြန္မဟာ သူ႕ကိုအိႏိၵယႏိုင္ငံကိုသြားဖို႕ ခြင့္ျပဳခဲ့ရပါေတာ့တယ္။ ဆုတံ ဆိပ္ေတြ ရခဲ့တဲ့ Burma VJ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ေၾကာင့္လည္းအရွင္ထာ၀ရဟာ ပိုမိုလူသိမ်ားလာပါတယ္။ ကၽြန္မတို႕ ဆက္ ဆံေရးဟာ ပိုမိုရင္းႏွီးလာခဲ့ၾကၿပီး ကၽြန္မအေနနဲ႕ဗုဒၶဘာသာကို အကၽြမ္းတ၀င္ရိွလာပါေတာ့တယ္။
မေလးရွားႏိုင္ငံ ကြာလမ္လန္ပူ ဘူတာရံုကေလးကေန ရထားစထြက္ေတာ့ ကၽြန္မမၿပံဳးပဲ မေနႏိုင္ေအာင္ျဖစ္ခဲ့ ရပါတယ္။ကၽြန္မအေနနဲ႕ ခရီးသြားခ်င္တဲ့ စိတ္ကလြဲၿပီး ဘာမွေထြေထြထူးထူး စိတ္ကူးမရိွလို႕ပါပဲ။ ကေလး၄ေယာက္ ေျမးတစ္ေယာက္ရိွတဲ့ အသက္၅၀ေက်ာ္အရြယ္ႀကီး တစ္ေယာက္အေနနဲ႕ ဒီအခြင့္အေရးကိုေတာ့ ဆုပ္ကိုင္ခြင့္ရိွပါတယ္။ကၽြန္ မဟာ ၂၀၀၂ခုႏွစ္ဒီဇင္ဘာမွာ မိသားစုေတြကို ေတြ႕ဖို႕ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံကိုသြားခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ေနမယ္လို႕ စိတ္ကူးထားခဲ့ေပမဲ့ အဲဒီမွာ ၂လေလာက္ေနျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလန္ကိုျပန္မဲ့ ကၽြန္မဟာ မေလးရွားမွာ တစ္ပတ္ေလာက္ေနၿပီး သင္ၾကားေရးအလုပ္တစ္ခုကို ရွာေနခဲ့မိပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံကိုသြားဖို႕ ကၽြန္မဟာဆံုးျဖတ္ၿပီး ဘန္ေကာက္ ၿမိဳ႕ကိုရထားနဲ႕ ၂ရက္ၾကာခရီးဆန္႕ခဲ့ပါတယ္။
ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ဟာ ကၽြန္မထင္ထားသလိုပါပဲ။ မထြက္ခင္ကတည္းက ကၽြန္မအေနနဲ႕ ၀က္ဆိုက္တစ္ခု၏ အေမးေတြကို ေျဖခဲ့ရပါတယ္။ သင္ဟာ လူမႈမတရားမႈေတြကို စိတ္၀င္စားလား၊ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္က ျပသနာအ ေရးအေပၚ စိတ္၀င္စားလားတဲ့၊ႏွစ္ခုစလံုးအတြက္ ကၽြန္မအေျဖကေတာ့ “ဟုတ္ကဲ့” Yes လို႕ပဲေျဖခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနာက္ ထိုင္းႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းက နယ္စပ္ၿမိဳ႕ကေလးျဖစ္တဲ့၊ ျမန္မာနဲ႕နယ္ျခင္းနီးကပ္တဲ့ မဲေဆာက္(Maesot) ၿမိဳ႕ကေလးကို ေရာက္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။
မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ကေလးဟာ ကၽြန္မလည္ခဲ့ဘူးသမွ် ေနရာေတြနဲ႕ မတူ-ျခားနားတဲ့ ၿမိဳ႕ကေလးပါ။အဲဒီၿမိဳ႕ကေလးကို ေရာက္လာၾကတဲ့ ၿမန္မာလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အေၾကာင္းကို ကၽြန္မ အလြန္ပဲ စိတ္၀င္စားမိတယ္။ အခ်ိန္တိုကေလးအတြင္းမွာပဲ မ်ားျပားလွတဲ့ ျမန္မာအဖြဲ႕အစည္းေတြတည္းက အဖြဲ႕တစ္ခုမွာ ကၽြန္မ အဂၤလိပ္စာသင္ၾကားေရးကို စတင္ခဲ့တယ္။ ကၽြန္မ ဟာ အဂၤလိ္ပ္စာ လိုက္စားလိုသူ လူငယ္မ်ား ေက်ာင္းသားေတြနဲ႕ပဲ ၿခံ၀င္းတစ္ခုထဲမွာေနခဲ့ပါတယ္။ ေနတုိင္းလိုလို ကၽြန္မ တို႕ဟာသမိုင္းနဲ႕ အဂၤလိပ္စာသင္ၾကားျခင္း ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းေဆြးေႏြးၾကျခင္း စတဲ့ ကၽြန္မႏွစ္သက္တဲ့ ရိုးရွင္းတဲ့ ဘ၀ တစ္ခုကို ရခဲ့တယ္လို႕ဆိုရင္မမွားပါဘူး။ ကၽြန္မသူတို႕ကေလးေတြကို ခ်စ္ခင္လာပါေတာ့တယ္။ ကၽြန္မလုိပဲ အဲဒီမွာ အျခား ဆရာ-ဆရာမေတြ အမ်ားႀကီးရိွပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာေတြေၾကာင့္သာ ျပည္ပကိုထြက္ေျပးလာၾကေပမယ့္ အၿမဲတမ္း ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနတတ္တဲ့ သူတို႔ေလးေတြ တသိုက္နဲ႕ ေနရတာကိုပဲ ကၽြန္မေက်နပ္ေနမိပါတယ္။ သူတို႕ဆီကလည္း ကၽြန္မ ေလ့လာစရာေတြ အမ်ားႀကီးရခဲ့တယ္။ မူလစာခ်ဳပ္က သံုးလျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ထပ္ေျခာက္လ အဲဒီမွာေနခဲ့ပါတယ္။၂၀၀၃ ဒီဇင္ဘာမွာေတာ့ ကၽြန္မအဂၤလန္သို႕ျပန္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။
ကၽြန္မေက်ာင္းသားေတြနဲ႕ေတာ့ အဆက္အသြယ္မျပတ္ရိွခဲ့ပါတယ္။ တတ္အားသေရြ႕ေတာ့ ကူညီခဲ့ပါတယ္။သူ တို႕ေတြထဲက တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အိႏိၵယျမန္မာနယ္စပ္ကို ေရႊ႕ေျပာင္းသြားၾကၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ဆို ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ဖြင့္ထားတဲ့ ေဆးခန္းတစ္ခုမွာ ေဆးအကူအျဖစ္လုပ္ေနၾကပါၿပီ ကၽြန္မ အဲဒီေဆးခန္းေလးဆီ သြားလည္ခ်င္တာ ၾကာပါၿပီ။ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ေဖေဖာ္၀ါရီမွာေတာ့ ကၽြန္မဆႏၵ ျပည့္၀ခဲ့ပါတယ္။ခင္မင္ရသူေတြနဲ႕ ခဏတာေနဖို႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကို ရက္တိုခရီးေလး စီစဥ္ၿပီး သြားခဲ့ပါတယ္။အဲဒီမွာပဲ ကၽြန္မရဲ႕ မူလအစီအစဥ္ေတြေျပာင္းသြားၿပီး ကၽြန္မေျပာျပခ်င္တဲ့ ဇာတ္လမ္း စခဲ့ရပါတယ္။
ကၽြန္မ ဘဂ္လားေဒ့ရွ္ကိုေရာက္ၿပီး မေရွ႕မေႏွာင္းခင္မွာပဲ စက္တင္ဘာသံဃာလႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ကေန တိမ္းေရွာင္လာတဲ့ ရဟန္းေတာ္ေတြလည္း ေရာက္ရိွေနၾကပါတယ္။သူတို႕ေတြဟာ ျမန္မာစစ္တပ္က ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ႏိုမ္ႏွင္းခဲ့တဲ့ ၂၀၀၇ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ သံဃာလႈပ္ရွားမႈအၿပီးမွာ တိမ္းေရွာင္လာခဲ့ၾကသူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးနဲ႕ ေတြ႕ဆံုခြင့္ကို ကၽြန္မရလိုက္ပါတယ္။ သူ႕နာမည္ကေတာ့ အရွင္ထာ၀ရျဖစ္ပါတယ္။ သူကျမန္ မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ သံဃာကိုယ္စားလွယ္မ်ားအဖြဲ႕ All Burma Monks Representative Committee ရဲ႕ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီအဖြဲ႕ဟာ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ လႈပ္ရွားမႈကာလအတြင္း ရန္ကုန္ဆူးေလဘုရား၌ ဖြဲ႕ခဲ့တဲ့ အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ေကာ့ဘဇာ(Cox’s Bazar)က ဗုဒၶဘုရားေက်ာင္းေတာ္တစ္ခုမွာ အရွင္ထာ၀ရ နဲ႕ေတြ႕ဆံုျခင္းဟာ ကၽြန္မဘ၀ကိုလံုး၀ေျပာင္းေစခဲ့ပါတယ္။ ယေန႕အခ်ိန္အထိ အရွင္ထာ၀ရဟာ ကၽြန္မအေပၚ ဒီေလာက္သက္ေရာက္မႈရိွေနတာ ဘာေၾကာင့္ဆိုတာ ကၽြန္မနားမလည္ႏိုင္ေအာင္ျဖစ္ရပါတယ္။ ဒီရဟန္းပ်ိဳကေလးဟာ ကၽြန္မေတြ႕ဖူးခဲ့တဲ့ သူမ်ားနဲ႕မတူ ထူးျခားပါတယ္။ သူဟာ စကားေျပာဆိုရာမွာလည္း အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ကၽြန္မကို လံုး၀အေႏွာက္အယွက္မျဖစ္ေစပါဘူး။ စကားေျပာတဲ့အခါ သူဟာကၽြန္မကို တည့္တည့္ၾကည့္ၿပီး ေလးေလးစားစား ေျပာတယ္။ အစပိုင္းေတာ့ ကၽြန္မအေနနဲ႕ အနည္းငယ ္ေနထိုင္ရခက္ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းသူ႕စကားလံုးေတြထဲမွာ နစ္၀င္သြားပါေတာ့တယ္။
သူဟာ အဂၤလိပ္လိုမေျပာပါဘူး။ ကၽြန္မမိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က စကားျပန္အျဖစ္ကူညီေပးခဲ့တာပါ။ ကၽြန္မတို႕ သူ႕ကိုဘယ္လို အေကာင္းဆံုး ကူညီႏိုင္မလည္းဆိုတာနဲ႕ အျခားဒုကၡသည္ေတြအတြက္လည္း ေဆြးေႏြးျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခြင့္ဟာ အဲဒီခဏတာ အတြက္သာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲၿပီးေတာ့ အဲဒီအရာေတြကို အေလးထားလုပ္ ေဆာင္ဖို႕နဲ႕ လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ဖို႕ ခက္ခဲေၾကာင္း ကၽြန္မသိလာပါေတာ့တယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းေတာ့ မသိဘူး ကၽြန္မႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္အခိုးခံရၿပီး အိႏိၵယသြားဖို႕ အစီအစဥ္ကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းလိုက္ရပါေတာ့တယ္။ ကၽြန္မ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကထြက္ခြာၿပီး ၂ရက္အၾကာမွာ ကၽြန္မကိုေတြ႕ခ်င္လို႕ ခရီးရွည္ႀကီးကိုခက္ခက္ခဲခဲ ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ရတဲ့ ေဆးခန္းက ကၽြန္မတပည့္ေတြခမ်ာ ေရာက္လာၾကတာဟာ အလြန္ပဲစိတ္ပ်က္စရာပါ။ (လြဲသြားၾကၿပီ)စကားခ်ပ္။
ကၽြန္မအေနနဲ႕အမ်ိဳးသမီးမ်ား အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ေစာ္ကားမႈမွကင္းလြတ္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လန္ဒန္အေျခစိုက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားခိုလံႈေရးအဖြဲ႕(Women’s Refuge)မွာ အလုပ္ျပန္၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မအလုပ္ကိုကၽြန္မ ျမတ္ႏိႈးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မရဲ႕အေတြးဆႏၵေတြကေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က အေျခအေနေတြဆိုကိုပဲ တိုးတိုးၿပီးျပန္ ေရာက္ေနပါေတာ့တယ္။
အရွင္ထာ၀ရကေတာ့ ကၽြန္မကို ပံုမွန္အဆက္အသြယ္လုပ္ၿပီး ကၽြန္မတို႕MSN မွာ မၾကာခဏေဆြးေႏြးႏိုင္ခဲ့ၾကပါ တယ္။ ဥကၠာလို႕ေခၚတဲ့ လူတစ္ေယာက္က သူ႕ကိုဘုန္းႀကီးေက်ာင္းျပင္ပဘ၀နဲ႕ အဆင္ေျပေအာင္ကူညီခဲ့ပါတယ္။ အခုသူဟာ စစ္တေကာင္းနယ္မွာေနထိုင္ၿပီး ျပသနာေပါင္းစံုကိုလည္း ေတြ႕ႀကံဳခဲ့ဖူးသူျဖစ္ပါတယ္။ အျခားဘုန္းႀကီးအားလံုး ဘုန္း ႀကီးေက်ာင္းေတြထဲမွာ သီတင္းသံုးေနထိုင္ဖို႕ သြားၾကပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ အရွင္ထာ၀ရကေတာ့ သူ႕ကိုအၾကီးအက်ယ္ဒုကၡ ေရာက္ေစတဲ့့ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြကို တက္တက္ၾကြၾကြလုပ္ေနတုန္းပါပဲ။ကၽြန္မအေနနဲ႕ UNHCR ကိုသူ႕ရဲ႕လံုၿခံဳေရးအ တြက္ စိုးရိမ္ေၾကာင္းနဲ႕ က်ေရာက္ေနတဲ့ ျခိမ္းေျခာက္မႈေတြကို အႀကိမ္ႀကိမ္ စာေရးအသိေပးခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အေျခအေနေတြဟာသည္းမခံႏိုင္ေလာက္ေအာင္ျဖစ္လာၿပီး အရွင္ထာ၀ရ ေတာႀကီးထဲက ေက်ာင္းသခၤမ္းပဲ ျပန္ၿပီး သီတင္းသံုးရုံကလြဲၿပီး တျခားေရြးခ်ယ္စရာ မရိွျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ကၽြန္မမွာ သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္ တဲ့၀င္ေငြနဲ႕ သက္ေတာင့္သက္သာ အိမ္မွာေနထိုင္ႏိုင္ေပမယ့္ နည္းနည္းပဲ ကူညီႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အရွင္ထာ၀ရခမ်ာ ကၽြန္မအ ေပၚလံုး၀ယံုၾကည္လာခဲ့တယ္။ သူကကၽြန္မကို “အေမ”လို႕ ရင္္းရင္းႏီွးႏီွးေခၚတယ္။ ကၽြန္မကလည္း တကယ့္သားအရင္း တစ္ေယာက္လို သူ႕ကိုခ်စ္ပါတယ္။
သူကကၽြန္မကို သူကိုလာေတြ႕ဖို႕ တတြတ္တြတ္ေျပာရွာတယ္။ ကၽြန္မကသူ႕ကို သိုသိုသိပ္သိပ္ေနဖို႕ လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့ တယ္။သူက သူအဖမ္းခံရၿပီး ျမန္မာျပည္ျပန္ပို႕လည္း ဂရုမစိုက္ဘူး သူေတာထဲမွာ မေနခ်င္တာ ကိုပဲေျပာတယ္။ ဒီလိုလူမ်ိဳး ကိုဘယ္လိုကူညီႏိုင္မလည္း သူထင္သလိုလုပ္လိုက္မွာကို ကၽြန္မအလြန္စိုးရိမ္ပါတယ္။ ကၽြန္မဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကိုသြားၿပီးကူ ညီဖို႕ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါေတာ့တယ္။အရွင္ထာ၀ရ ကၽြန္မလာမယ္ဆိုတာကို သိရင္ပဲစိတ္ေအးသြားၿပီး သူ႕အနာဂတ္အတြက္ ကၽြန္မရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို လိုက္နာပါ့မယ္လို႕ ဂတိေပးရွာတယ္။
ေတာႀကီးထဲက အရွင္ထာ၀ရေနရတဲ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းဟာ မိဘမဲ့ကေလးေဂဟာနဲ႕ဆက္ဆက္ထားတာျဖစ္ တယ္။ ကၽြန္မလည္း သူတို႕ရဲ႕ၾကင္နာမႈေတြအတြက္ ေက်းဇူးျပဳတဲ့အေနနဲ႕အလွဴအတန္းျပဳခဲ့ပါတယ္။ ေတာႀကီးထဲကို ေတာ္ေတာ္ကေလး ကားေမာင္းသြားရပါတယ္။ ကၽြန္မလမ္းေလွ်ာက္ဖို႕ ကားထဲက ထြက္ထြက္ျခင္းပဲ ရြာတီး၀ိုင္းက စတင္ တီးခတ္ၿပီး ကေလးေတြက ပန္းေတြနဲ႕ကၽြန္မကုိ ႀကဳိဆိုၾကပါတယ္။
အရွင္ထာ၀ရက ကၽြန္မလက္ေမာင္းကို ၾကင္ၾကင္နာနာေဖးမၿပီး ေတာင္ကုန္းေပၚကိုေခၚသြားပါတယ္။ လမ္းတစ္ ဖက္တစ္ခ်က္မွာေတ့ာ ကေလးေတြက ဗုဒၶဘာသာ ဓေလ့အတိုင္း လက္အုပ္ကေလးေတြခ်ီလို႕။ လက္နက္ကိုင္ရဲေတြက လည္းကၽြန္မကို ေစာင့္ၾကပ္ေပးၾကပါတယ္။ ရဲေတြကကၽြန္မကို ဘယ္သူလည္းလို႕ေမးျမန္းစစ္ေဆးတဲ့အခါ ကၽြန္မမိတ္ေဆြ ကေနာက္ထပ္ေမးျမန္းတာမလုပ္ရန္အတြက္ Takar ၃၀၀ကို လက္သိပ္ထိုးေပးလိုက္တယ္။ အရွင္ထာ၀ရက ကၽြန္မကို ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္နဲ႕ေတြ႕ဖို႕ ေခၚသြားပါေတာ့တယ္။
ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကေလးဟာ ေသးငယ္တဲ့တဲကေလးသာျဖစ္ၿပီး ျပတင္းေပါက္လည္းမရိွ။ အလင္းေရာင္အတြက္ ဖေယာင္းတိုင္မီးနဲ႕ ထြန္းညိွရတယ္။ နံရံရဲ႕အလည္မွာေတာ့ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္အတြက္လွပတဲ့ ေက်ာင္းေဆာင္တစ္ခုရိွပါ တယ္။
ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းႀကီးက ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ တပလႅင္ေခြထိုင္ၿပီး သူ႕အနားမွာထိုင္ဖို႕ ကၽြန္မကိုလက္ယက္ေခၚပါတယ္။ ကၽြန္မအဖြဲ႕ေတြကလည္း ဘုရားေက်ာင္းေပၚသို႕ ေရာက္လာၾကတယ္။ ဆရာေတာ္က ဖေယာင္းတိုင္၁၀တိုင္ထြန္းညိွၿပီး ကၽြန္မအနာဂတ္အတြက္ ဆြမ္းကိုဆႏၵျပဳေပးပါတယ္။ အရွင္ထာ၀ရဟာ ကၽြန္မရဲ႕မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္မွာထိုင္ၿပီး သူရဲ႕ေနထိုင္မႈအေပၚ ကၽြန္မေက်နပ္ခဲ့ရပါတယ္။ ကၽြန္မက လာရင္းကိစၥ အေၾကာင္းကိုေျပာျပခဲ့ၿပီး မိဘမဲ့ေဂဟာရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္ကိုလည္း လိုက္လံၾကည့္ရႈခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မကို ထူးထူးျခားျခား ပြဲေလးနဲ႕ဂုဏ္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ အရွင္ထာ၀ရမပါပဲ ကၽြန္မျပန္လည္ မထြက္ခြာခ်င္ပါဘူး။ သူ႕အေနနဲ႕လည္း သူ႕အနာဂတ္အတြက္ကၽြန္မတို႕ စဥ္းစားေပးေနစဥ္ကာလအတြင္း ကၽြန္မမိတ္ေဆြ မိသားစုနဲ႕လာေနဖို႕ သေဘာတူညီမ ႈရရိွခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႕ေက်ာင္း၀င္းအတြင္းက ထြက္ခြာလာတဲ့အခ်ိန္အထိ တီး၀ိုင္းက တီးခတ္ဆဲျဖစ္လို႕ ကၽြန္မ ္၀မ္းေျမာက္ပီတိျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ တည္းခိုရာအိမိမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြမ်ားလို႕ အရွင္ထာ၀ရအေနနဲ႕ အခ်ိန္တိုအတြင္းမွာပဲ မူလဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကို သီတင္းသံုးေနထိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မစိတ္ပ်က္ခဲ့ရပါတယ္။ သူ နံနက္ ေျခာက္နာရီမထြက္ခြာခင္ သူ႕အနားမည္သူမွ်မရိွခ်ိန္မွာ ကၽြန္မ၁၅ႏွစ္တာ ၀တ္ဆင္ခဲ့တဲ့ လက္စြပ္တစ္ကြင္းကို အရွင္ထာ၀ရသူ႕အား ေပးခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မအေနနဲ႕ သူနဲ႕ေ၀းေနေပမဲ့လည္း အၿမဲမိဘသဖြယ္ ရိွေနတဲ့သေဘာကို ဆိုလိုတာပါ။
ဘဂၤလားေဒ႔္မွာရွိတုန္း က်န္မမွာ ၁၃ ရက္တြင္ ၆ ရက္ကို ဘတ္စ္ကားေပၚမွာပဲ ကုန္ခဲ့ရတယ္ ။ အေျခေနေတြကို ေျဖရွင္းဖုိ႔ UNHCR နဲ႔သပ္ဆုိင္တဲံ အစည္းေ၀းေတြပါ တက္ေရာက္ေနခဲ့ရလုိ႔ေလ။ ကုိဥကၠာက အျမဲတမ္းလုိက္ပါေပးလို႔ အေဖာ္ေခၚရပါတယ္။ က်မေျခေထာက္ေတြ ေဖာ္ေရာင္လာပါတယ္။ အရမ္းပင္ပန္း တက္တယ္ဆုိေပမယ့္ လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုကိုလုပ္ေနရလို႔ က်မေပ်ာ္ပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္တဲ့အထိ မေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ UNHCR အေနနဲ႔ေတာ့ ဒီျပသာနာကို ေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အရွင္ထာ၀ရကို ေတာၾကီးထဲေနထြက္ခြာဖုိ႔နဲ႔ သူအလုပ္ကို လုပ္ကိုင္ဖုိ႔ ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုး ကံမေကာင္းစြာနဲ႔ပဲ အေျခေနေတြ တိုးတတ္မလာခဲ့ပါဘူး။ အရွင္ထာ၀ရမွာလဲ ၂၀၀၉ ဂြ်န္လ ၂၈ ရက္မွာ နယ္စပ္ကိုျဖတ္ေက်ာ္ျပီ အိႏိၵယသို႔သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ က်မမိသားစု မိတ္ေဆြေတြန ဲ႔လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ေတြလဲ အဲ့ဒီလုိခက္ခဲတဲ့ လေတြကို က်မနဲ႔အတူ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ေနေပးၾကပါတယ္။ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ က်မအလုပ္လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္က အခက္ခဲေတြက က်မရဲ႕ အခ်ိန္နဲ႔စြမ္းအင္ေတြကို အမ်ားၾကီးကုန္ေစပါတယ္။ က်မရဲ႕ လွ်ိ၀ွက္စြာ ပါ၀င္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြဟာ အခုမွေတာ့ အဆံုးသတ္ပန္တုိင္ ေရာက္လုနီးပါျပီ။ ဆုတံဆိပ္ေတြရခဲ့တဲ့ Burmar VJ ထဲက သူရဲ႕မွတ္တမ္း၀င္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြေၾကာင့္လဲ လူသိမ်ားလာပါျပီ။ အခုအခါမွာ သူဟာဘုန္းၾကီးေက်ာင္းတစ္ခုမွာ သီတင္းသံုးေနျပီ အျခားႏွစ္ပါးေသာ ရဟန္းေတြကလဲ ကြ်န္မကို အေမလုိ႔ေခၚၾကပါတယ္။ ကြ်န္မလဲ ဗမာဘုန္းၾကီးမွာဆီမွ တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ ေလ့လာေနရပါတယ္။ အရွင္ထာ၀ရဟာ အလြန္ကိုပဲထူးျခားသူပါ။ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ ဟာ အစလည္းမရွိ သလို အဆံုးလည္းမရွိေသာေၾကာင့္ ဒီဇာတ္လမ္းဆံုးသြားျပီလုိ႔ မဆုိႏုိင္ပါဘူး.
Carol ၏ A Brief Interlude in the Tragety of Burma ကို အလင္းဆက္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ဘာသာျပန္သည္။......
ကၽြန္မဟာ အေျခအေနဆိုးကို ေျပလည္ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႕အတြက္ ဒါကာၿမိဳ႕ရိွ UNHCRအစည္းေ၀းေတြကို အႀကိမ္ ေပါင္းမ်ားစြာ တတ္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးမွာကၽြန္မဟာ သူ႕ကိုအိႏိၵယႏိုင္ငံကိုသြားဖို႕ ခြင့္ျပဳခဲ့ရပါေတာ့တယ္။ ဆုတံ ဆိပ္ေတြ ရခဲ့တဲ့ Burma VJ မွတ္တမ္းရုပ္ရွင္ေၾကာင့္လည္းအရွင္ထာ၀ရဟာ ပိုမိုလူသိမ်ားလာပါတယ္။ ကၽြန္မတို႕ ဆက္ ဆံေရးဟာ ပိုမိုရင္းႏွီးလာခဲ့ၾကၿပီး ကၽြန္မအေနနဲ႕ဗုဒၶဘာသာကို အကၽြမ္းတ၀င္ရိွလာပါေတာ့တယ္။
မေလးရွားႏိုင္ငံ ကြာလမ္လန္ပူ ဘူတာရံုကေလးကေန ရထားစထြက္ေတာ့ ကၽြန္မမၿပံဳးပဲ မေနႏိုင္ေအာင္ျဖစ္ခဲ့ ရပါတယ္။ကၽြန္မအေနနဲ႕ ခရီးသြားခ်င္တဲ့ စိတ္ကလြဲၿပီး ဘာမွေထြေထြထူးထူး စိတ္ကူးမရိွလို႕ပါပဲ။ ကေလး၄ေယာက္ ေျမးတစ္ေယာက္ရိွတဲ့ အသက္၅၀ေက်ာ္အရြယ္ႀကီး တစ္ေယာက္အေနနဲ႕ ဒီအခြင့္အေရးကိုေတာ့ ဆုပ္ကိုင္ခြင့္ရိွပါတယ္။ကၽြန္ မဟာ ၂၀၀၂ခုႏွစ္ဒီဇင္ဘာမွာ မိသားစုေတြကို ေတြ႕ဖို႕ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံကိုသြားခဲ့ပါတယ္။ ႏွစ္ပတ္ေလာက္ေနမယ္လို႕ စိတ္ကူးထားခဲ့ေပမဲ့ အဲဒီမွာ ၂လေလာက္ေနျဖစ္သြားခဲ့ပါတယ္။ အဂၤလန္ကိုျပန္မဲ့ ကၽြန္မဟာ မေလးရွားမွာ တစ္ပတ္ေလာက္ေနၿပီး သင္ၾကားေရးအလုပ္တစ္ခုကို ရွာေနခဲ့မိပါတယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံကိုသြားဖို႕ ကၽြန္မဟာဆံုးျဖတ္ၿပီး ဘန္ေကာက္ ၿမိဳ႕ကိုရထားနဲ႕ ၂ရက္ၾကာခရီးဆန္႕ခဲ့ပါတယ္။
ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ဟာ ကၽြန္မထင္ထားသလိုပါပဲ။ မထြက္ခင္ကတည္းက ကၽြန္မအေနနဲ႕ ၀က္ဆိုက္တစ္ခု၏ အေမးေတြကို ေျဖခဲ့ရပါတယ္။ သင္ဟာ လူမႈမတရားမႈေတြကို စိတ္၀င္စားလား၊ ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္တစ္ေလွ်ာက္က ျပသနာအ ေရးအေပၚ စိတ္၀င္စားလားတဲ့၊ႏွစ္ခုစလံုးအတြက္ ကၽြန္မအေျဖကေတာ့ “ဟုတ္ကဲ့” Yes လို႕ပဲေျဖခဲ့ပါတယ္။ ဒီေနာက္ ထိုင္းႏိုင္ငံအေနာက္ပိုင္းက နယ္စပ္ၿမိဳ႕ကေလးျဖစ္တဲ့၊ ျမန္မာနဲ႕နယ္ျခင္းနီးကပ္တဲ့ မဲေဆာက္(Maesot) ၿမိဳ႕ကေလးကို ေရာက္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။
မဲေဆာက္ၿမိဳ႕ကေလးဟာ ကၽြန္မလည္ခဲ့ဘူးသမွ် ေနရာေတြနဲ႕ မတူ-ျခားနားတဲ့ ၿမိဳ႕ကေလးပါ။အဲဒီၿမိဳ႕ကေလးကို ေရာက္လာၾကတဲ့ ၿမန္မာလူမ်ိဳးေတြရဲ႕ အေၾကာင္းကို ကၽြန္မ အလြန္ပဲ စိတ္၀င္စားမိတယ္။ အခ်ိန္တိုကေလးအတြင္းမွာပဲ မ်ားျပားလွတဲ့ ျမန္မာအဖြဲ႕အစည္းေတြတည္းက အဖြဲ႕တစ္ခုမွာ ကၽြန္မ အဂၤလိပ္စာသင္ၾကားေရးကို စတင္ခဲ့တယ္။ ကၽြန္မ ဟာ အဂၤလိ္ပ္စာ လိုက္စားလိုသူ လူငယ္မ်ား ေက်ာင္းသားေတြနဲ႕ပဲ ၿခံ၀င္းတစ္ခုထဲမွာေနခဲ့ပါတယ္။ ေနတုိင္းလိုလို ကၽြန္မ တို႕ဟာသမိုင္းနဲ႕ အဂၤလိပ္စာသင္ၾကားျခင္း ႏိုင္ငံေရးအေၾကာင္းေဆြးေႏြးၾကျခင္း စတဲ့ ကၽြန္မႏွစ္သက္တဲ့ ရိုးရွင္းတဲ့ ဘ၀ တစ္ခုကို ရခဲ့တယ္လို႕ဆိုရင္မမွားပါဘူး။ ကၽြန္မသူတို႕ကေလးေတြကို ခ်စ္ခင္လာပါေတာ့တယ္။ ကၽြန္မလုိပဲ အဲဒီမွာ အျခား ဆရာ-ဆရာမေတြ အမ်ားႀကီးရိွပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာေတြေၾကာင့္သာ ျပည္ပကိုထြက္ေျပးလာၾကေပမယ့္ အၿမဲတမ္း ေပ်ာ္ေပ်ာ္ေနတတ္တဲ့ သူတို႔ေလးေတြ တသိုက္နဲ႕ ေနရတာကိုပဲ ကၽြန္မေက်နပ္ေနမိပါတယ္။ သူတို႕ဆီကလည္း ကၽြန္မ ေလ့လာစရာေတြ အမ်ားႀကီးရခဲ့တယ္။ မူလစာခ်ဳပ္က သံုးလျဖစ္ေပမယ့္ ေနာက္ထပ္ေျခာက္လ အဲဒီမွာေနခဲ့ပါတယ္။၂၀၀၃ ဒီဇင္ဘာမွာေတာ့ ကၽြန္မအဂၤလန္သို႕ျပန္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။
ကၽြန္မေက်ာင္းသားေတြနဲ႕ေတာ့ အဆက္အသြယ္မျပတ္ရိွခဲ့ပါတယ္။ တတ္အားသေရြ႕ေတာ့ ကူညီခဲ့ပါတယ္။သူ တို႕ေတြထဲက တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အိႏိၵယျမန္မာနယ္စပ္ကို ေရႊ႕ေျပာင္းသြားၾကၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕ဆို ျမန္မာဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ဖြင့္ထားတဲ့ ေဆးခန္းတစ္ခုမွာ ေဆးအကူအျဖစ္လုပ္ေနၾကပါၿပီ ကၽြန္မ အဲဒီေဆးခန္းေလးဆီ သြားလည္ခ်င္တာ ၾကာပါၿပီ။ ၂၀၀၈ခုႏွစ္ေဖေဖာ္၀ါရီမွာေတာ့ ကၽြန္မဆႏၵ ျပည့္၀ခဲ့ပါတယ္။ခင္မင္ရသူေတြနဲ႕ ခဏတာေနဖို႕ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကို ရက္တိုခရီးေလး စီစဥ္ၿပီး သြားခဲ့ပါတယ္။အဲဒီမွာပဲ ကၽြန္မရဲ႕ မူလအစီအစဥ္ေတြေျပာင္းသြားၿပီး ကၽြန္မေျပာျပခ်င္တဲ့ ဇာတ္လမ္း စခဲ့ရပါတယ္။
ကၽြန္မ ဘဂ္လားေဒ့ရွ္ကိုေရာက္ၿပီး မေရွ႕မေႏွာင္းခင္မွာပဲ စက္တင္ဘာသံဃာလႈပ္ရွားမႈေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ကေန တိမ္းေရွာင္လာတဲ့ ရဟန္းေတာ္ေတြလည္း ေရာက္ရိွေနၾကပါတယ္။သူတို႕ေတြဟာ ျမန္မာစစ္တပ္က ရက္ရက္စက္စက္ သတ္ျဖတ္ႏိုမ္ႏွင္းခဲ့တဲ့ ၂၀၀၇ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ သံဃာလႈပ္ရွားမႈအၿပီးမွာ တိမ္းေရွာင္လာခဲ့ၾကသူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းေဆာင္ဘုန္းႀကီးတစ္ပါးနဲ႕ ေတြ႕ဆံုခြင့္ကို ကၽြန္မရလိုက္ပါတယ္။ သူ႕နာမည္ကေတာ့ အရွင္ထာ၀ရျဖစ္ပါတယ္။ သူကျမန္ မာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ သံဃာကိုယ္စားလွယ္မ်ားအဖြဲ႕ All Burma Monks Representative Committee ရဲ႕ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးလည္းျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီအဖြဲ႕ဟာ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ လႈပ္ရွားမႈကာလအတြင္း ရန္ကုန္ဆူးေလဘုရား၌ ဖြဲ႕ခဲ့တဲ့ အဖြဲ႕တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ ေကာ့ဘဇာ(Cox’s Bazar)က ဗုဒၶဘုရားေက်ာင္းေတာ္တစ္ခုမွာ အရွင္ထာ၀ရ နဲ႕ေတြ႕ဆံုျခင္းဟာ ကၽြန္မဘ၀ကိုလံုး၀ေျပာင္းေစခဲ့ပါတယ္။ ယေန႕အခ်ိန္အထိ အရွင္ထာ၀ရဟာ ကၽြန္မအေပၚ ဒီေလာက္သက္ေရာက္မႈရိွေနတာ ဘာေၾကာင့္ဆိုတာ ကၽြန္မနားမလည္ႏိုင္ေအာင္ျဖစ္ရပါတယ္။ ဒီရဟန္းပ်ိဳကေလးဟာ ကၽြန္မေတြ႕ဖူးခဲ့တဲ့ သူမ်ားနဲ႕မတူ ထူးျခားပါတယ္။ သူဟာ စကားေျပာဆိုရာမွာလည္း အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ကၽြန္မကို လံုး၀အေႏွာက္အယွက္မျဖစ္ေစပါဘူး။ စကားေျပာတဲ့အခါ သူဟာကၽြန္မကို တည့္တည့္ၾကည့္ၿပီး ေလးေလးစားစား ေျပာတယ္။ အစပိုင္းေတာ့ ကၽြန္မအေနနဲ႕ အနည္းငယ ္ေနထိုင္ရခက္ေပမယ့္ ေနာက္ပိုင္းသူ႕စကားလံုးေတြထဲမွာ နစ္၀င္သြားပါေတာ့တယ္။
သူဟာ အဂၤလိပ္လိုမေျပာပါဘူး။ ကၽြန္မမိတ္ေဆြတစ္ေယာက္က စကားျပန္အျဖစ္ကူညီေပးခဲ့တာပါ။ ကၽြန္မတို႕ သူ႕ကိုဘယ္လို အေကာင္းဆံုး ကူညီႏိုင္မလည္းဆိုတာနဲ႕ အျခားဒုကၡသည္ေတြအတြက္လည္း ေဆြးေႏြးျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးခြင့္ဟာ အဲဒီခဏတာ အတြက္သာျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပြဲၿပီးေတာ့ အဲဒီအရာေတြကို အေလးထားလုပ္ ေဆာင္ဖို႕နဲ႕ လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ဖို႕ ခက္ခဲေၾကာင္း ကၽြန္မသိလာပါေတာ့တယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းေတာ့ မသိဘူး ကၽြန္မႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္အခိုးခံရၿပီး အိႏိၵယသြားဖို႕ အစီအစဥ္ကိုလည္း ဖ်က္သိမ္းလိုက္ရပါေတာ့တယ္။ ကၽြန္မ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကထြက္ခြာၿပီး ၂ရက္အၾကာမွာ ကၽြန္မကိုေတြ႕ခ်င္လို႕ ခရီးရွည္ႀကီးကိုခက္ခက္ခဲခဲ ေက်ာ္ျဖတ္ခဲ့ရတဲ့ ေဆးခန္းက ကၽြန္မတပည့္ေတြခမ်ာ ေရာက္လာၾကတာဟာ အလြန္ပဲစိတ္ပ်က္စရာပါ။ (လြဲသြားၾကၿပီ)စကားခ်ပ္။
ကၽြန္မအေနနဲ႕အမ်ိဳးသမီးမ်ား အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ေစာ္ကားမႈမွကင္းလြတ္ေရးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ လန္ဒန္အေျခစိုက္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားခိုလံႈေရးအဖြဲ႕(Women’s Refuge)မွာ အလုပ္ျပန္၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မအလုပ္ကိုကၽြန္မ ျမတ္ႏိႈးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကၽြန္မရဲ႕အေတြးဆႏၵေတြကေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က အေျခအေနေတြဆိုကိုပဲ တိုးတိုးၿပီးျပန္ ေရာက္ေနပါေတာ့တယ္။
အရွင္ထာ၀ရကေတာ့ ကၽြန္မကို ပံုမွန္အဆက္အသြယ္လုပ္ၿပီး ကၽြန္မတို႕MSN မွာ မၾကာခဏေဆြးေႏြးႏိုင္ခဲ့ၾကပါ တယ္။ ဥကၠာလို႕ေခၚတဲ့ လူတစ္ေယာက္က သူ႕ကိုဘုန္းႀကီးေက်ာင္းျပင္ပဘ၀နဲ႕ အဆင္ေျပေအာင္ကူညီခဲ့ပါတယ္။ အခုသူဟာ စစ္တေကာင္းနယ္မွာေနထိုင္ၿပီး ျပသနာေပါင္းစံုကိုလည္း ေတြ႕ႀကံဳခဲ့ဖူးသူျဖစ္ပါတယ္။ အျခားဘုန္းႀကီးအားလံုး ဘုန္း ႀကီးေက်ာင္းေတြထဲမွာ သီတင္းသံုးေနထိုင္ဖို႕ သြားၾကပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ အရွင္ထာ၀ရကေတာ့ သူ႕ကိုအၾကီးအက်ယ္ဒုကၡ ေရာက္ေစတဲ့့ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈေတြကို တက္တက္ၾကြၾကြလုပ္ေနတုန္းပါပဲ။ကၽြန္မအေနနဲ႕ UNHCR ကိုသူ႕ရဲ႕လံုၿခံဳေရးအ တြက္ စိုးရိမ္ေၾကာင္းနဲ႕ က်ေရာက္ေနတဲ့ ျခိမ္းေျခာက္မႈေတြကို အႀကိမ္ႀကိမ္ စာေရးအသိေပးခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ အေျခအေနေတြဟာသည္းမခံႏိုင္ေလာက္ေအာင္ျဖစ္လာၿပီး အရွင္ထာ၀ရ ေတာႀကီးထဲက ေက်ာင္းသခၤမ္းပဲ ျပန္ၿပီး သီတင္းသံုးရုံကလြဲၿပီး တျခားေရြးခ်ယ္စရာ မရိွျဖစ္ခဲ့ရပါတယ္။ ကၽြန္မမွာ သင့္တင့္ေလွ်ာက္ပတ္ တဲ့၀င္ေငြနဲ႕ သက္ေတာင့္သက္သာ အိမ္မွာေနထိုင္ႏိုင္ေပမယ့္ နည္းနည္းပဲ ကူညီႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အရွင္ထာ၀ရခမ်ာ ကၽြန္မအ ေပၚလံုး၀ယံုၾကည္လာခဲ့တယ္။ သူကကၽြန္မကို “အေမ”လို႕ ရင္္းရင္းႏီွးႏီွးေခၚတယ္။ ကၽြန္မကလည္း တကယ့္သားအရင္း တစ္ေယာက္လို သူ႕ကိုခ်စ္ပါတယ္။
သူကကၽြန္မကို သူကိုလာေတြ႕ဖို႕ တတြတ္တြတ္ေျပာရွာတယ္။ ကၽြန္မကသူ႕ကို သိုသိုသိပ္သိပ္ေနဖို႕ လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့ တယ္။သူက သူအဖမ္းခံရၿပီး ျမန္မာျပည္ျပန္ပို႕လည္း ဂရုမစိုက္ဘူး သူေတာထဲမွာ မေနခ်င္တာ ကိုပဲေျပာတယ္။ ဒီလိုလူမ်ိဳး ကိုဘယ္လိုကူညီႏိုင္မလည္း သူထင္သလိုလုပ္လိုက္မွာကို ကၽြန္မအလြန္စိုးရိမ္ပါတယ္။ ကၽြန္မဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကိုသြားၿပီးကူ ညီဖို႕ဆံုးျဖတ္လိုက္ပါေတာ့တယ္။အရွင္ထာ၀ရ ကၽြန္မလာမယ္ဆိုတာကို သိရင္ပဲစိတ္ေအးသြားၿပီး သူ႕အနာဂတ္အတြက္ ကၽြန္မရဲ႕ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို လိုက္နာပါ့မယ္လို႕ ဂတိေပးရွာတယ္။
ေတာႀကီးထဲက အရွင္ထာ၀ရေနရတဲ့ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းဟာ မိဘမဲ့ကေလးေဂဟာနဲ႕ဆက္ဆက္ထားတာျဖစ္ တယ္။ ကၽြန္မလည္း သူတို႕ရဲ႕ၾကင္နာမႈေတြအတြက္ ေက်းဇူးျပဳတဲ့အေနနဲ႕အလွဴအတန္းျပဳခဲ့ပါတယ္။ ေတာႀကီးထဲကို ေတာ္ေတာ္ကေလး ကားေမာင္းသြားရပါတယ္။ ကၽြန္မလမ္းေလွ်ာက္ဖို႕ ကားထဲက ထြက္ထြက္ျခင္းပဲ ရြာတီး၀ိုင္းက စတင္ တီးခတ္ၿပီး ကေလးေတြက ပန္းေတြနဲ႕ကၽြန္မကုိ ႀကဳိဆိုၾကပါတယ္။
အရွင္ထာ၀ရက ကၽြန္မလက္ေမာင္းကို ၾကင္ၾကင္နာနာေဖးမၿပီး ေတာင္ကုန္းေပၚကိုေခၚသြားပါတယ္။ လမ္းတစ္ ဖက္တစ္ခ်က္မွာေတ့ာ ကေလးေတြက ဗုဒၶဘာသာ ဓေလ့အတိုင္း လက္အုပ္ကေလးေတြခ်ီလို႕။ လက္နက္ကိုင္ရဲေတြက လည္းကၽြန္မကို ေစာင့္ၾကပ္ေပးၾကပါတယ္။ ရဲေတြကကၽြန္မကို ဘယ္သူလည္းလို႕ေမးျမန္းစစ္ေဆးတဲ့အခါ ကၽြန္မမိတ္ေဆြ ကေနာက္ထပ္ေမးျမန္းတာမလုပ္ရန္အတြက္ Takar ၃၀၀ကို လက္သိပ္ထိုးေပးလိုက္တယ္။ အရွင္ထာ၀ရက ကၽြန္မကို ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္နဲ႕ေတြ႕ဖို႕ ေခၚသြားပါေတာ့တယ္။
ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကေလးဟာ ေသးငယ္တဲ့တဲကေလးသာျဖစ္ၿပီး ျပတင္းေပါက္လည္းမရိွ။ အလင္းေရာင္အတြက္ ဖေယာင္းတိုင္မီးနဲ႕ ထြန္းညိွရတယ္။ နံရံရဲ႕အလည္မွာေတာ့ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္အတြက္လွပတဲ့ ေက်ာင္းေဆာင္တစ္ခုရိွပါ တယ္။
ေက်ာင္းထုိင္ဘုန္းႀကီးက ၾကမ္းျပင္ေပၚမွာ တပလႅင္ေခြထိုင္ၿပီး သူ႕အနားမွာထိုင္ဖို႕ ကၽြန္မကိုလက္ယက္ေခၚပါတယ္။ ကၽြန္မအဖြဲ႕ေတြကလည္း ဘုရားေက်ာင္းေပၚသို႕ ေရာက္လာၾကတယ္။ ဆရာေတာ္က ဖေယာင္းတိုင္၁၀တိုင္ထြန္းညိွၿပီး ကၽြန္မအနာဂတ္အတြက္ ဆြမ္းကိုဆႏၵျပဳေပးပါတယ္။ အရွင္ထာ၀ရဟာ ကၽြန္မရဲ႕မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္မွာထိုင္ၿပီး သူရဲ႕ေနထိုင္မႈအေပၚ ကၽြန္မေက်နပ္ခဲ့ရပါတယ္။ ကၽြန္မက လာရင္းကိစၥ အေၾကာင္းကိုေျပာျပခဲ့ၿပီး မိဘမဲ့ေဂဟာရဲ႕ပတ္၀န္းက်င္ကိုလည္း လိုက္လံၾကည့္ရႈခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မကို ထူးထူးျခားျခား ပြဲေလးနဲ႕ဂုဏ္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ အရွင္ထာ၀ရမပါပဲ ကၽြန္မျပန္လည္ မထြက္ခြာခ်င္ပါဘူး။ သူ႕အေနနဲ႕လည္း သူ႕အနာဂတ္အတြက္ကၽြန္မတို႕ စဥ္းစားေပးေနစဥ္ကာလအတြင္း ကၽြန္မမိတ္ေဆြ မိသားစုနဲ႕လာေနဖို႕ သေဘာတူညီမ ႈရရိွခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မတို႕ေက်ာင္း၀င္းအတြင္းက ထြက္ခြာလာတဲ့အခ်ိန္အထိ တီး၀ိုင္းက တီးခတ္ဆဲျဖစ္လို႕ ကၽြန္မ ္၀မ္းေျမာက္ပီတိျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ တည္းခိုရာအိမိမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြမ်ားလို႕ အရွင္ထာ၀ရအေနနဲ႕ အခ်ိန္တိုအတြင္းမွာပဲ မူလဘုန္းႀကီးေက်ာင္းကို သီတင္းသံုးေနထိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မစိတ္ပ်က္ခဲ့ရပါတယ္။ သူ နံနက္ ေျခာက္နာရီမထြက္ခြာခင္ သူ႕အနားမည္သူမွ်မရိွခ်ိန္မွာ ကၽြန္မ၁၅ႏွစ္တာ ၀တ္ဆင္ခဲ့တဲ့ လက္စြပ္တစ္ကြင္းကို အရွင္ထာ၀ရသူ႕အား ေပးခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္မအေနနဲ႕ သူနဲ႕ေ၀းေနေပမဲ့လည္း အၿမဲမိဘသဖြယ္ ရိွေနတဲ့သေဘာကို ဆိုလိုတာပါ။
ဘဂၤလားေဒ႔္မွာရွိတုန္း က်န္မမွာ ၁၃ ရက္တြင္ ၆ ရက္ကို ဘတ္စ္ကားေပၚမွာပဲ ကုန္ခဲ့ရတယ္ ။ အေျခေနေတြကို ေျဖရွင္းဖုိ႔ UNHCR နဲ႔သပ္ဆုိင္တဲံ အစည္းေ၀းေတြပါ တက္ေရာက္ေနခဲ့ရလုိ႔ေလ။ ကုိဥကၠာက အျမဲတမ္းလုိက္ပါေပးလို႔ အေဖာ္ေခၚရပါတယ္။ က်မေျခေထာက္ေတြ ေဖာ္ေရာင္လာပါတယ္။ အရမ္းပင္ပန္း တက္တယ္ဆုိေပမယ့္ လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္တဲ့ ကိစၥတစ္ခုကိုလုပ္ေနရလို႔ က်မေပ်ာ္ပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်မွတ္တဲ့အထိ မေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ UNHCR အေနနဲ႔ေတာ့ ဒီျပသာနာကို ေကာင္းေကာင္း သေဘာေပါက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ပဲ အရွင္ထာ၀ရကို ေတာၾကီးထဲေနထြက္ခြာဖုိ႔နဲ႔ သူအလုပ္ကို လုပ္ကိုင္ဖုိ႔ ခြင့္ျပဳခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုး ကံမေကာင္းစြာနဲ႔ပဲ အေျခေနေတြ တိုးတတ္မလာခဲ့ပါဘူး။ အရွင္ထာ၀ရမွာလဲ ၂၀၀၉ ဂြ်န္လ ၂၈ ရက္မွာ နယ္စပ္ကိုျဖတ္ေက်ာ္ျပီ အိႏိၵယသို႔သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ က်မမိသားစု မိတ္ေဆြေတြန ဲ႔လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ေတြလဲ အဲ့ဒီလုိခက္ခဲတဲ့ လေတြကို က်မနဲ႔အတူ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ေနေပးၾကပါတယ္။ နာရီေပါင္းမ်ားစြာ က်မအလုပ္လုပ္ခဲ့ရပါတယ္။ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္က အခက္ခဲေတြက က်မရဲ႕ အခ်ိန္နဲ႔စြမ္းအင္ေတြကို အမ်ားၾကီးကုန္ေစပါတယ္။ က်မရဲ႕ လွ်ိ၀ွက္စြာ ပါ၀င္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြဟာ အခုမွေတာ့ အဆံုးသတ္ပန္တုိင္ ေရာက္လုနီးပါျပီ။ ဆုတံဆိပ္ေတြရခဲ့တဲ့ Burmar VJ ထဲက သူရဲ႕မွတ္တမ္း၀င္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြေၾကာင့္လဲ လူသိမ်ားလာပါျပီ။ အခုအခါမွာ သူဟာဘုန္းၾကီးေက်ာင္းတစ္ခုမွာ သီတင္းသံုးေနျပီ အျခားႏွစ္ပါးေသာ ရဟန္းေတြကလဲ ကြ်န္မကို အေမလုိ႔ေခၚၾကပါတယ္။ ကြ်န္မလဲ ဗမာဘုန္းၾကီးမွာဆီမွ တစ္ေန႔ထက္တစ္ေန႔ ေလ့လာေနရပါတယ္။ အရွင္ထာ၀ရဟာ အလြန္ကိုပဲထူးျခားသူပါ။ ခ်စ္ျခင္းေမတၱာ ဟာ အစလည္းမရွိ သလို အဆံုးလည္းမရွိေသာေၾကာင့္ ဒီဇာတ္လမ္းဆံုးသြားျပီလုိ႔ မဆုိႏုိင္ပါဘူး.
Carol ၏ A Brief Interlude in the Tragety of Burma ကို အလင္းဆက္မွ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ဘာသာျပန္သည္။......