သီေပါ ေစာ္ဘြား စပ္ၾကာဆိုင္ နဲ႔ၾသစၾတီးယားသူ အင္ဂ်ီ တို႔ရဲ႕ေၾကကြဲဖြယ္ဇာတ္လမ္း။
စာအုပ္ရဲ႕ အဖြင့္မွာ- (ၾသစၾကီးယားနိုင္ငံ ဗီယင္နာျမိဳ႕Schloss Laudon) ဆိုတဲ့ ဇိမ္ခံ ေဟာ္တယ္ၾကီး တခုရဲ႕ ဧည့္ခန္းထဲကို ေနာက္ဆံုးေသာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ.. နာက်ည္းမူေတြ နဲ႕ အတူ သမီးေလး ၂ေယာက္ကို လက္ဆြဲျပီး ၀င္လာတဲ့.. အမ်ိဳးသမီးငယ္ တေယာက္ နဲ႕ စထားပါတယ္။ အဲဒီ အမ်ိဳးသမီးကေတာ့..တခ်ိန္တုန္းက.. ရပ္ရြာလူထု က..ခ်စ္ခင္ေလးစားခဲ့ၾကတဲ့.. ရွမ္းမင္းသမီးတပါး ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ..ၾသစၾကီးယားနိုင္ငံသူ အင္ဂ်ီ ျဖစ္ျပီး.. သူလက္ဆြဲလာတဲ့ ကေလး ၂ေယာက္ကေတာ့.. (ကိႏၵရီ နဲ႕ မာယာရီ) ဆိုတဲ့ ရွမ္း-ၾသစၾကီးယန္း ကျပား သမီးေလး ၂ေယာက္ပါ။ သူတို႕ ေတြ႕ဖို႕ ၾကိဳးစားခဲ့တဲ့ သူကေတာ့.. ဥေရာပါမွာ ဇိမ္ခံ ရင္း ..ေဆးကုဖို႕ ေရာက္ေနတဲ့..ျမန္မာျပည္က..ေခါင္းေဆာင္ၾကီး ဦးေန၀င္း ျဖစ္ပါသတဲ့။
အျဖစ္အပ်က္ေတြက.. ေလး ငါး ဆယ္ႏွစ္ ၾကာေနျပီ ျဖစ္ေပမဲ့.. အင္ဂ်ီ မွာ..သူ႕ခင္ပြန္းသည္ရဲ႕ ကံၾကမၼာ ဘယ္လို အဆံုးသပ္ခဲ့ရတယ္ ဆိုတာ..သိဖို႕အတြက္..ဇြဲမေလ်ာ့ပဲ ေတာက္ေလွ်ာက္ ၾကိဳးစားေနခဲ့တယ္။ အခုလည္း.. သတၱိေတြ အျပည့္နဲ႕ လူကိုယ္တိုင္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ေမးဖို႕..သူ ေရာက္လာခဲ့ျပန္တယ္။ ဒါေပမဲ့..အခန္းထဲက..ထြက္မလာတဲ့..တာ၀န္ရွိသူၾကီးက.. သူ႕ဇနီး ေဒၚခင္ေမသန္းကို လႊတ္ျပီး..စပ္ၾကာဆိုင္ မေသေသးပါဘူး..က်န္းက်န္းမာမာ ရွိေနပါတယ္ လို႕.. အေျဖေပးလိုက္သတဲ့။
ဒီအေျဖ စကားက..အေျခအျမစ္မရွိ သလို ဘယ္ကိုမွ ဆက္သြားစရာလည္း မရွိေတာ့တဲ့.. ငရဲကလာတဲ့ အလိမ္အညာ လမ္းဆံုးစကားတခုသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ..သူသိေပမဲ့.. အခု ထက္ထိလည္း..သူ႕ခင္ပြန္း အေလာင္း ကို မေတြ႕ခဲ့ရ။
တကယ္ေတာ့.. ငယ္ရြယ္ ထက္ျမတ္တဲ့ သီေပါ ေစာ္ဘြား စပ္ၾကာဆိုင္ ဟာ.. ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္အာဏာ အသိမ္းမွာ တျခားေသာ.. တိုးတက္ ထက္ျမတ္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ မ်ားနည္းတူ.. လက္စေဖ်ာက္ ခံခဲ့ရတာပါ။
+++++
သူတို႕ ၂ေယာက္ရဲ႕ ဇတ္လမ္းေလးက.. တကယ့္ကို ပံုျပင္ဆန္ ျပီး ၾကည္နူးဖြယ္..ေၾကကြဲဖြယ္ေတြ အတိနဲ႕ပါ။
အခ်ိန္က..၁၉၅၁ ခုႏွစ္။ ေကာ္လိုရာဒို ျပည္နယ္ရဲ႕ ဒန္ဗာ ဆိုတဲ့ျမိဳ႕ေလးက Colorado School of Mines မွာ.. ေက်ာင္းလာတက္ၾကတဲ့..အာရွတိုက္သား မိုင္းအင္ဂ်င္နီယာ ေက်ာင္းသားေလး နဲ႕ exchange student အေနနဲ႕ ခဏ ေရာက္ေနတဲ့ ၾသစၾကီးယား နိုင္ငံသူေလး တို႕ ခ်စ္ခင္စံုမက္သြားၾကတဲ့.. သာမာန္ အခ်စ္ဇတ္လမ္းေလး တခုပါပဲ။ အဲဒီတုန္းက..ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးကလြဲလို႕.. ဒီ အင္ဂ်င္နီယာ ေက်ာင္းသားေလးဟာ အာရွတိုက္က.. ဘုရင္ငယ္ေလး တပါး ဆိုတာ ဘယ္သူမွ မသိေစေအာင္..သူကိုယ္တိုင္က..သို၀ွက္ထားခဲ့တယ္တဲ့။
အျဖစ္အပ်က္ေတြက.. ေလး ငါး ဆယ္ႏွစ္ ၾကာေနျပီ ျဖစ္ေပမဲ့.. အင္ဂ်ီ မွာ..သူ႕ခင္ပြန္းသည္ရဲ႕ ကံၾကမၼာ ဘယ္လို အဆံုးသပ္ခဲ့ရတယ္ ဆိုတာ..သိဖို႕အတြက္..ဇြဲမေလ်ာ့ပဲ ေတာက္ေလွ်ာက္ ၾကိဳးစားေနခဲ့တယ္။ အခုလည္း.. သတၱိေတြ အျပည့္နဲ႕ လူကိုယ္တိုင္ မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ေမးဖို႕..သူ ေရာက္လာခဲ့ျပန္တယ္။ ဒါေပမဲ့..အခန္းထဲက..ထြက္မလာတဲ့..တာ၀န္ရွိသူၾကီးက.. သူ႕ဇနီး ေဒၚခင္ေမသန္းကို လႊတ္ျပီး..စပ္ၾကာဆိုင္ မေသေသးပါဘူး..က်န္းက်န္းမာမာ ရွိေနပါတယ္ လို႕.. အေျဖေပးလိုက္သတဲ့။
ဒီအေျဖ စကားက..အေျခအျမစ္မရွိ သလို ဘယ္ကိုမွ ဆက္သြားစရာလည္း မရွိေတာ့တဲ့.. ငရဲကလာတဲ့ အလိမ္အညာ လမ္းဆံုးစကားတခုသာ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ..သူသိေပမဲ့.. အခု ထက္ထိလည္း..သူ႕ခင္ပြန္း အေလာင္း ကို မေတြ႕ခဲ့ရ။
တကယ္ေတာ့.. ငယ္ရြယ္ ထက္ျမတ္တဲ့ သီေပါ ေစာ္ဘြား စပ္ၾကာဆိုင္ ဟာ.. ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္အာဏာ အသိမ္းမွာ တျခားေသာ.. တိုးတက္ ထက္ျမတ္တဲ့ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ မ်ားနည္းတူ.. လက္စေဖ်ာက္ ခံခဲ့ရတာပါ။
+++++
သူတို႕ ၂ေယာက္ရဲ႕ ဇတ္လမ္းေလးက.. တကယ့္ကို ပံုျပင္ဆန္ ျပီး ၾကည္နူးဖြယ္..ေၾကကြဲဖြယ္ေတြ အတိနဲ႕ပါ။
အခ်ိန္က..၁၉၅၁ ခုႏွစ္။ ေကာ္လိုရာဒို ျပည္နယ္ရဲ႕ ဒန္ဗာ ဆိုတဲ့ျမိဳ႕ေလးက Colorado School of Mines မွာ.. ေက်ာင္းလာတက္ၾကတဲ့..အာရွတိုက္သား မိုင္းအင္ဂ်င္နီယာ ေက်ာင္းသားေလး နဲ႕ exchange student အေနနဲ႕ ခဏ ေရာက္ေနတဲ့ ၾသစၾကီးယား နိုင္ငံသူေလး တို႕ ခ်စ္ခင္စံုမက္သြားၾကတဲ့.. သာမာန္ အခ်စ္ဇတ္လမ္းေလး တခုပါပဲ။ အဲဒီတုန္းက..ေက်ာင္းအုပ္ၾကီးကလြဲလို႕.. ဒီ အင္ဂ်င္နီယာ ေက်ာင္းသားေလးဟာ အာရွတိုက္က.. ဘုရင္ငယ္ေလး တပါး ဆိုတာ ဘယ္သူမွ မသိေစေအာင္..သူကိုယ္တိုင္က..သို၀ွက္ထားခဲ့တယ္တဲ့။
သူတို႕ ၂ေယာက္ လက္ထပ္ျပီးေတာ့.. အင္ဂ်ီက..ေယာင္ေနာက္ဆံထံုးပါ.. လိုက္လာခဲ့တယ္။ သူတို႕ သေဘာၤၾကီး ရန္ကုန္ ဆိပ္ကမ္းကို ကပ္ကာနီးလို႕ .. အလံေတြ ပု၀ါေတြ တရမ္းရမ္း..ဗံုေမာင္းသံ တညံညံ နဲ႕ ဆိပ္ကမ္းျပည့္ ၾကိဳေနၾကတဲ့ ရွမ္းလူမ်ိဳးေတြကို ျမင္ေတာ့မွ.... "There is something I have to tell you, my dear." လို႕ ေျပာလိုက္တဲ့..ခင္ပြန္းသည္ရဲ႕ စကားအဆံုးမွာ... သူမဘ၀ဟာ အရွင္လတ္လတ္ကေနျပီး.. မင္းသမီးတပါး ျဖစ္သြားခဲ့ရျပီး....တျပိဳင္တည္းမွာပဲ..ရွဳပ္ေထြးလာနိုင္မဲ့ သူ႕ အနာဂါတ္ကိုလည္း အာရံုရမိလိုက္တယ္..လို႕.. အင္ဂီ်က လြမ္းဆြတ္ ထားပါတယ္။
သူတို႕ ေမာင္ႏွံ သီေပါ ေဟာ္နန္းကို ေရာက္တဲ့ အခ်ိန္ကစျပီး..အဲဒီ နယ္တခြင္မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ေရးေတြ ျဖစ္လာေတာ့တယ္။ စပ္ၾကာဆိုင္က..သူကိုယ္တိုင္ လူျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေျမရွင္ပေဒသရာဇ္ စနစ္ၾကီး ကို ေျပာင္းလဲဖို႕ ၾကိဳးစားရင္း..သူ႕ရဲ႕ ရွမ္းအမ်ိဳးသားေတြကို ဒီမုိကေရစီ စနစ္ဆီ လမ္းခင္းေပးခဲ့တယ္။ ေျမယာေတြ ကို ျပည္သူ႕ဆီ ျပန္ေရာက္ေအာင္ လုပ္ေပးခဲ့တယ္။ သူသင္ခဲ့တဲ့ ပညာေတြနဲ႕..ဒီေဒသ ရဲ႕ အသက္ေသြးေၾကာ..တြင္းထြက္ သယံဇာတေတြ ကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ထုတ္ေဖာ္နိုင္ခဲ့တယ္။ ၾသစေၾတလ် နိုင္ငံက..ဘူမိေဗဒ ပညာရွင္ေတြ ငွားျပီး တိုင္းတာ ရွာေဖြေရး ေတြကို အေကာင္းဆံုးအဆင့္ နဲ႕လုပ္တယ္..။ နိုင္ငံျခားက..မ်ိဳးစိတ္အသစ္ေတြ ၀ယ္ယူျပီး.. စိုက္ပ်ိဳးေမြးျမဴေရးေတြကို..စက္မူ နည္းပညာေတြနဲ႕ ျမွင့္တင္ေပးခဲ့တယ္။ အင္ဂ်ီ ကိုယ္တိုင္လည္း စာသင္ေက်ာင္းေတြနဲ႕ အမ်ိဳးသမီးက႑ ေတြကို ကိုယ္ဖိ ရင္ဖိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္။ ဗမာလံုျခည္နဲ႕ ဆံထံုးနဲ႕ ေနထုိင္ ဆင္ယင္ခဲ့တဲ့ အင္ဂ်ီ တျဖစ္လဲ သုစႏၵီမင္းသမီးကို အားလံုးက.. အေလးထား ေလးစားခင္မင္ၾကတယ္။ အဲဒီ ရပ္ရြာေတြမွာဆို.. သူတို႕ ေမာင္ႏွံပံုကို ဘုရားစင္မွာတင္ျပီး ကိုးကြယ္တာမ်ိဳးေတာင္ ရွိခဲ့တယ္တဲ့။
ဒါေပမဲ့.. လူေကာင္းလူေတာ္ ေတြကို ၀မ္းပန္းတသာ ၾကိဳဆို လက္ခံေလ့ မရိွတဲ့..ဒီေျမ..ဒီေရ..ဒီထံုး..ဒီအမုန္းေတြနဲ႕ အတူ ၁၉၆၂ ခု ႏွစ္ မတ္လ ရဲ႕ နိုင္ငံေရး မုန္တိုင္း ထဲမွာပဲ..ရန္ကုန္ျမိဳ႕လႊတ္ေတာ္ညီလာခံ က အျပန္ ဘယ္မွာ ေပ်ာက္ဆံုး သြားမွန္း မသိတဲ့ သီေပါ ေစာ္ဘြား စပ္ၾကာဆိုင္ ကို ယေန႕ထက္ထိ ဘယ္သူမွ ျပန္မေတြ႕ၾကရေတာ့ပါဘူး။
အဲဒီ အခ်ိန္မွာ လူမမယ္ သမီး ၂ေယာက္နဲ႕ က်န္ခဲ့တဲ့ အင္ဂ်ီ ကို သီေပါေဟာ္မွာပဲ..အေစာင့္အၾကပ္ ထူထပ္စြာ နဲ႕ အက်ယ္ခ်ဳပ္ ထားခဲ့တယ္။ ဘာကိုမွ မေၾကာက္တတ္ခဲ့တဲ့ အင္ဂ်ီ ကလည္း..သူ႕ဆက္သြယ္နိုင္သမွ် အရာရွိ စစ္အာဏာပိုင္ မွန္သမွ် ထံ လိုက္လံ စံုစမ္းခဲ့ေပမဲ့.. "I am writing this secretly. I am being locked up in the army lockup at Ba Htoo Myo at Lawksawk... Miss you all. Conditions here are not clean. Hope to see you soon. Cheer up yourself! I am still OK. Love, Sao Kya Seng." ဆိုတဲ႕ လွ်ိဳ႕၀ွက္စြာ ေရာက္လာတဲ့..စာေလးတေစာင္ကလြဲလို႕..ဘာသဲလြန္စ မွ မရခဲ့ေတာ့ဘူး။
၂ ႏွစ္ေလာက္..အားမေလွ်ာ့တမ္း စံုစမ္း ေနခဲ့ရင္း..ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့..သူ႕အတြက္ အႏၱရယ္ေတြ ၀ိုင္းေနတဲ့..တစိမ္းျပင္ျပင္ ျဖစ္လာတဲ့ အေျခအေနေတြေၾကာင့္.. ၾသစၾကီးယားသံရံုးရဲ႕ အကူအညီနဲ႕ သမီးေလး ၂ ေယာက္အတြက္ နိုင္ငံကူးလတ္မွတ္ အတု လုပ္ျပီး ျမန္မာနိင္ငံထဲက..ခိုးထြက္ လာခဲ့ေတာ့တာ..ကေန႕အထိ..အခု စာအုပ္ကို ေရးသားျဖစ္တဲ့ အထိေပါ့။
ဒီစာအုပ္ကုိ ဒုတိယ အိမ္ေထာင္ျဖစ္တဲ့ ခင္ပြန္းသည္ရဲ႕ အားေပးတိုက္တြန္းမူ နဲ႕ ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့တာျဖစ္ျပီး..အလင္းေရာင္ ေပ်ာက္ကြယ္ရင္း..ေမွာင္စျပဳေနတဲ့ ဗမာျပည္ရဲ႕ ဖိႏွိပ္ကန္႕သတ္မူေတြကို ကမၻာက သိေအာင္..ေနာက္..သူ႕ခင္ပြန္းစပ္ၾကာဆိုင္ ရဲ႕ သူ႕ေျမသူ႕ေရ အေပၚ တာ၀န္ေက်ခဲ့ပံု.. နိုင္ငံေရး အျမင္က်ယ္ခဲ့ပံုေတြ..လူသားဆန္ခဲ့ပံုေတြကို မွတ္တင္းတင္ ရစ္ဖို႕ပါလို႕ ဆိုထားပါတယ္။
ဒီစာအုပ္ကို ၁၉၉၄ မွာ ဟာ၀ိုင္ယီတကၠသိုလ္ စာအုပ္တိုက္က..ပုံႏွိပ္ခဲ့ပါတယ္။ စာအုပ္ရဲ႕ အတြင္းအဖံုးမွာ အေမရိကန္မွာ အေျခခ် ေနထိုင္ေနတဲ့.. စာေရးသူ -အျငိမ္းစားေက်ာင္းဆရာမ ၾကီး အင္ဂ်ီရဲ႕ မဟာနဖူး ဆံထံုး ျမင့္ျမင့္ၾကီးနဲ႕ ဓါတ္ပံု ကို ၾကက္သေရ ရွိစြာ ျမင္ရနိုင္ပါတယ္။ Burma lifeline ဆိုတဲ့ ေဖာင္ေဒးရွင္းတခုကိုလည္း အင္ဂ်ီ နဲ႕ သူ႕ဒုတိယခင္ပြန္းက မတည္ဖြဲ႕စည္းထားတယ္လို႕ သိရပါတယ္။
(အေၾကာင္းအခ်က္ တခ်ိဳ႕ႏွင့္ ပံုမ်ားကို ဤေနရာမွ ရယူပါသည္။ )
--
***သိူ၀္မီးလ'၊း --- တ'းမီးဂ၀၊တ္;***
Alternatively:
စိုင္း
Mobiles: ++66 (0)8 6198 6011
++၉၅(၀)၉ ၅၁၄ ၇၈၈၀