ဒီမိုေ၀ယံ သုိ႔ ေပးပို႔ေသာ တိုင္ၾကားစာမ်ား သတင္းမ်ား ကို microsoft word ဖိုင္မ်ားျဖင့္ ေပးပို႔ေပးပါရန္ ေလးစားစြာေတာင္းပန္အပ္ပါသည္။ ေပးပုိ႔လာေသာ စာမ်ားကို အခ်ိန္မွီေဖာ္ျပေပးႏိုင္ရန္ၾကိဳးစားပါမည္။

ျမန္မာ့ သတင္းမီဒီယာအခ်ိဳ႕ စည္းေဘာင္လြတ္ေနျခင္း။


http://health.ngoinmyanmar.org/ မွျပန္လည္ကူးယူ ေဖာ္ျပပါသည္။

ျမန္မာ့ သတင္းမီဒီယာအခ်ိဳ႕ စည္းေဘာင္လြတ္ေနျခင္း

ဒီရက္ပိုင္းအတြင္း ျပည္တြင္းက သတင္းဂ်ာနယ္ ႏွစ္ေစာင္မွာ ပါ၀င္တဲ့ အမ်ိဳးသမီးငယ္ တစ္ဦး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ ပုဂၢလိက ေဆးရံုတစ္ခုတြင္ ေသဆံုးျခင္း သတင္းကို ဖတ္မိၿပီး ဤေဆာင္းပါးကို ေရးရန္ အႀကံျဖစ္ပါသည္။

သတင္းအက်ဥ္းမွာ ေသြးလြန္တုတ္ေကြးေရာဂါျဖစ္ၿပီးစ အမ်ိဳးသမီးငယ္တစ္ဦးသည္ ဗိုက္နာသျဖင့္ ပုဂၢလိက ေဆးရံုတစ္ရံုတြင္ သြားေရာက္ျပသသည္။ ဆရာ၀န္တစ္ဦးက စမ္းသပ္စစ္ေဆးၿပီး အူအတက္ေရာင္ေရာဂါ ရွိသည္ဟု ဆိုကာ ခြဲစိတ္ကုသသည္။ ခြဲစိတ္ကုသအၿပီး ႏွစ္ရက္အၾကာတြင္ အမ်ိဳးသမီးငယ္ ေသဆံုးသြားခဲ့သည္။ သတင္းႏွစ္ပုဒ္လံုး၏ သံုးသပ္ခ်က္မွာ ဆရာ၀န္၏ အမွားေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးငယ္ အသက္ဆံုးရံႈးရသည္ဟု ဆိုထားၿပီး ေနာင္တြင္ အလားတူ အမွားမ်ိဳးမျဖစ္ရန္ အႀကံဥာဏ္ ေပးထားေလသည္။

သတင္းေဆာင္းပါး အက်ယ္ကို ေအာက္ပါ ဂ်ာနယ္ႏွစ္ေစာင္တြင္ ဖတ္ရႈႏိုင္ပါသည္။

Snap-shot
weekly 11

ကြ်န္ေတာ့္အေနျဖင့္ တရားဥပေဒ ရႈေထာင့္ႏွင့္ ေဆးပညာရႈေထာင့္ တို႔မွၾကည့္၍ ျပန္လည္ ေဆြးေႏြးလိုသည္။

တရားဥပေဒရႈေထာင့္
(၁) သတင္းႏွစ္ပုဒ္လံုး၏ အရင္းအျမစ္သည္ ကြယ္လြန္သြားေသာ အမ်ိဳးသမီးငယ္၏ မိခင္ထံမွ ျဖစ္သည္။ သက္ဆိုင္ရာ ပုဂၢလိကေဆးရံုႏွင့္ ပါ၀င္ပတ္သက္ေနေသာ ဆရာ၀န္ (သို႔မဟုတ္) ၄င္းတို႔က လႊဲအပ္ေသာ ေရွ႕ေနတို႔၏ တိုက္ရိုက္ ေျပာဆိုခ်က္မ်ား မပါ၀င္။ (မိခင္က တဆင့္ေျပာေသာ ေဆးရံု၏ အစုရွယ္ယာ ပါ၀င္သူတစ္ဦး၏ ေျပာဆိုခ်က္သည္ hearsay evidence ျဖစ္သျဖင့္ သက္ေသအျဖစ္ တင္ရန္ ခဲယဥ္းသည္။) ထို႔ေၾကာင့္ မွ်တမႈ ရွိေသာ သတင္းမ်ား မဟုတ္ေပ။

(၂) ေသဆံုးရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကို ရင္ခြဲစစ္ေဆးသည့္ ေဆးစစ္ခ်က္ (Post-Mortem report) မပါရွိ။ Death certificate ( ေသစာရင္း ) တစ္ခုတည္းသည္ ေသဆံုးရသည့္ အေၾကာင္းရင္းအတြက္ ျပည့္စံုလံုေလာက္သည့္ အေထာက္အထား မျဖစ္ပါ။

(၃) ဆရာ၀န္၏ မကြ်မ္းက်င္မႈ (သို႔မဟုတ္) ေပါ့ေလ်ာ့မႈ ျဖစ္မျဖစ္ကို ဘက္လိုက္မႈမရွိေသာ (၄င္းပုဂၢလိက ေဆးရံုႏွင့္၄င္း၊ ကုသေသာ ဆရာ၀န္ႏွင့္၄င္း၊ လူနာရွင္ႏွင့္၄င္း တစံုတရာ ပတ္သက္မႈ မရွိသည့္) စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းေဆာင္ရြက္ထားျခင္း မရွိ။

(၄) ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ တရားစီရင္ေရး စနစ္အရ တရားရံုးေရွ႕ေမွာက္တြင္ အျပစ္ရွိသည္ဟု စီရင္ျခင္း မခံရေသးသေရြ႕ တရားစြဲဆိုခံရသူအား အျပစ္မရွိဟု မွတ္ယူရမည္ဆိုေသာ “Innocent until proven guilty” ဆိုသည့္ မူကို ဆန္႔က်င္ေနသည္။ (စကားခ်ပ္။ ။ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ ဖို႔ဒ္ဟုဒ္စစ္စခန္းတြင္ စစ္သား ၁၃ ဦးကို ေသေစမႈျဖင့္ စြပ္စြဲခံေနရေသာ ဗိုလ္မႈးဟာဆန္အား မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ား အမ်ားအျပားရွိေနေစကာမူ တရားရံုးက ျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ျခင္း မရွိေသးသျဖင့္ ယခုအခ်ိန္အထိ စာနယ္ဇင္းမ်ားက “Accused” ဟူသည့္ စကားလံုးျဖင့္သာ သံုးႏႈန္းၿပီး အျပစ္ရွိသူဟု မသံုးႏႈန္းေၾကာင္း သတိျပဳမိပါသည္။)

ေဆးပညာရႈေထာင့္

(၁) အေပၚေသြး ၉၀ ႏွင့္ ေအာက္ေသြး ၆၀ သည္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္နည္းေသာ ျမန္မာ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အဖို႔ ပံုမွန္ရွိေသာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ ျဖစ္ႏိုုင္သည္။ အမ်ိဳးသမီးငယ္၏ ေနထိုင္မေကာင္း မျဖစ္မီက ရွိေသာ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ စဥ္းစားရန္လိုသည္။ သာမာန္အားျဖင့္မူ အေပၚေသြး ၉၀ ႏွင့္ ေအာက္ေသြး ၆၀ သည္ ေသြးေပါင္ခ်ိန္ နည္းေနသည္ဟု မဆိုသာ။

(၂) Acute abdomen - ရုတ္တရက္ျဖစ္ေသာ ဗိုက္ေအာင့္ဗိုက္နာ ေရာဂါအုပ္စု၏ လကၡဏာမ်ားမွာ ခပ္ဆင္ဆင္တူသည္။ ေသစာရင္း Death certificate တြင္ပါရွိေသာ ေရာဂါအမည္ သတ္မွတ္ခ်က္ျဖစ္သည့္ Mesenteric lymphadenitis (အူရွိ ျပန္ရည္က်ိတ္ေရာင္ ေရာဂါ) ႏွင့္ Acute appendicitis (အူအတက္ေရာင္ေရာဂါ) ေရာဂါ ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးမွာ ရုတ္တရက္ျဖစ္ေသာ ဗိုက္နာ ဗိုက္ေအာင့္ ေရာဂါ အုပ္စုတြင္ အက်ံဳး၀င္သျဖင့္ ေရာဂါလကၡဏာ ဆင္တူသည္။ ၀မ္းဗိုက္ကို ဖိလ်င္ နာျခင္း (tenderness) သည္ ၄င္း Acute abdomen ေရာဂါအုပ္စု၏ လကၡဏာ တစ္မ်ိဳးျဖစ္သည္။ ကုသပံုမွာ ကြဲျပားသည္။ အူအတက္ေရာင္ေရာဂါ ျဖစ္လွ်င္ ခြဲစိတ္ကုသမွသာ ေပ်ာက္ကင္းရန္ အခြင့္အလန္းမ်ားၿပီး ျပန္ရည္က်ိတ္ေရာင္ျခင္း အတြက္မူ ခြဲစိတ္ကုသရန္ လိုအပ္ေလ့မရွိ။

(၃) ခြဲစိတ္ကုသရန္အတြက္ အရြယ္မေရာက္ေသးသူျဖစ္ပါက မိဘ (သို႔) အုပ္ထိမ္းသူ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ ရယူရန္လိုသည္။ ထိုခြင့္ျပဳခ်က္တြင္ ခြဲစိတ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ေသာ အႏၱရာယ္မ်ားကို သိရွိနားလည္ေၾကာင္းႏွင့္ ခြင့္ျပဳေၾကာင္းပါရွိသည္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံတြင္ ဆရာ၀န္႔ သေဘာပါဟု ဆရာ၀န္ကို ပံုအပ္တတ္ၾကသည္။ အမွန္တကယ္ ျဖစ္သင့္သည္မွာ ဆရာ၀န္ ကိုယ္တိုင္ (သို႔) ဆရာ၀န္က လႊဲအပ္ျခင္း ခံရေသာ သူနာျပဳ က ခြဲစိတ္ျခင္း၏ အက်ိဳး၊ အျပစ္တို႔ကို လူနာရွင္အား ေသေသခ်ာခ်ာနားလည္ သေဘာေပါက္ေအာင္ ရွင္းျပၿပီး လူနာရွင္က ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်ရန္ျဖစ္သည္။ ဆိုလိုရင္းမွာ ေဆးပညာရွင္မ်ားဖက္က လူနာႏွင့္ လူနာရွင္ နားလည္ သေဘာေပါက္ေအာင္ ရွင္းလင္း ေျပာျပရန္ တာ၀န္ရွိၿပီး၊ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ရန္ႏွင့္ ထိုဆံုးျဖတ္ခ်က္၏ အက်ိဳးဆက္ကို ခံစားရန္မွာ လူနာႏွင့္ လူနာရွင္ျဖစ္သည္။ ခြဲစိတ္ကုသခ်က္တြင္ ကြ်မ္းက်င္မႈ ရွိမရွိကမူ ခြဲစိတ္ကုသသူ ဆရာ၀န္၏ တာ၀န္ျဖစ္ေပမည္။

(၄) “တီဗြီဓာတ္မွန္ မရိုက္၊ ေသြးမစစ္ပဲ ခြဲစိတ္ခန္းထဲ ပို႔လိုက္တယ္” ဟု လူနာရွင္ မိခင္က ျပန္လည္ေျပာျပေၾကာင္း သတင္းတြင္ ေရးသားထားသည္။ ဤအခ်က္မွာ အတိအက် မွန္မမွန္ ေျပာရခက္သည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အေရးေပၚခြဲစိတ္ကုသမႈ အတြက္ ျပင္ဆင္တိုင္း ေသြးအမ်ိဳးအစား စစ္ေဆးျခင္းႏွင့္ ေသြးအရန္သင့္ထားျခင္းတို႔က မျဖစ္မေန လုပ္ရမည့္ကိစၥမ်ားပင္။ ထိုသို႔ မလုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာ္ ဆရာ၀န္ဖက္က “ေပါ့ေလ်ာ့မႈ” ရွိသည္ဟု ေျပာမည္ဆိုက ေျပာႏိုင္သည္။ တီဗြီဓာတ္မွန္ ရိုက္ျခင္းသည္ ဤေရာဂါအတြက္ အေကာင္းဆံုး စစ္ေဆးခ်က္ ဟုတ္မဟုတ္ ကြ်န္ေတာ္ မေျပာတတ္ေပ။ သို႔ရာတြင္ လူနာကို လက္ျဖင့္ စမ္းသပ္ရံုတင္မကပဲ ထပ္မံအတည္ျပဳသည့္ စစ္ေဆးခ်က္ ( ဥပမာ - ကြန္ပ်ဴတာ ဓာတ္မွန္ရိုက္ျခင္း ) ကို ေဆာင္ရြက္ရန္ အေျခအေနေပးပါက ေဆာင္ရြက္သင့္ေပသည္။ အထက္ပါအခ်က္မွာ ကြ်န္ေတာ္၏ ထင္ျမင္ခ်က္သာျဖစ္ၿပီး ပို၍ ျဖစ္သင့္သည္မွာ မခြဲစိတ္မီ လံုေလာက္ေသာ စမ္းသပ္ စစ္ေဆးခ်က္မ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္း ရွိမရွိကို ကြ်မ္းက်င္ေသာ ပညာရွင္မ်ားပါသည့္ (တရားဥပေဒ ရႈေထာင့္ အခ်က္ - ၃ ပါ) ဘက္လိုက္မႈမရွိေသာ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အဖြဲ႔က အဆံုးအျဖတ္ ေပးရေပမည္။

ျပန္လွန္ ေဆြးေႏြးခ်က္ကို အခ်ဳပ္ဆိုရေသာ္ သတင္းပါ အခ်က္အလက္မ်ားသည္ ဆရာ၀န္တြင္ အျပစ္ရွိသည္ (သို႔မဟုတ္) မရွိပါဟု ေျပာဆိုရန္ မလံုေလာက္ဟု ထင္ျမင္မိပါသည္။ ထို႔အျပင္ တရားရံုုးတြင္ တရားရင္ဆိုင္ၿပီး ဆရာ၀န္တြင္ အျပစ္ရွိသည္ဟု စီရင္ခ်က္ မခ်မွတ္ေသးေသာေၾကာင့္ ဥပေဒသေဘာအရ ယခုပစၥဳပၸန္အခ်ိန္တြင္ ဆရာ၀န္၌ အျပစ္မရွိဟု မွတ္ယူရေပမည္။

တိုင္းျပည္၏ မ်က္စိႏွင့္ နားသဖြယ္ျဖစ္ေသာ သတင္းမီဒီယာအခ်ိဳ႕၏ သတင္းေဆာင္းပါး ေရးသားသူမ်ားက ဥပေဒေရွ႕က တင္ႀကိဳ၍ အဆံုးအျဖတ္ေပးေနျခင္းသည္ တရားစည္းေဘာင္လြတ္ေနေၾကာင္း ေထာက္ျပလိုက္ရပါသည္။

လူမႈေရး ရႈေထာင့္တစ္ခုတည္းမွ ၾကည့္၍ ေကာက္ခ်က္ခ်သူမ်ား၏ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္မ်ား အတြက္မူ ကြ်န္ေတာ့္အေနျဖင့္ မေျပာသာေပ။ ဤေဆာင္းပါး ႏွစ္ပုဒ္၏ ေကာက္ခ်က္မ်ားႏွင့္ Prejudice ( ဥပေဒ ေရွ႕က တင္ႀကိဳအဆံုးအျဖတ္ေပးျခင္း ) တို႔ကို လံုး၀ သေဘာမတူ ေစကာမူ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အရည္အေသြး ပိုမိုေကာင္းမြန္လာေစေရးအတြက္ တိုက္တြန္းႏႈိးေဆာ္သည္ကိုေတာ့ လိႈ္က္လိႈ္က္လွဲလွဲ ႀကိဳဆိုပါသည္။ တိုင္းျပည္၏ က်န္းမာေရး အဆင့္အတန္း ျမင့္မားလာေစဖို႔ ေဆး၀န္ထမ္းမ်ားသာမက ျပည္သူျပည္သားအားလံုးႏွင့္ သတင္းမီဒီယာမ်ားတြင္ပါ တာ၀န္ရွိသည္ မဟုတ္ပါလား။

ျပန္လွန္ ေဆြးေႏြးလိုပါက မွတ္ခ်က္တြင္ ေရးသားေပးသြားပါရန္ ေမတၱာရပ္ပါသည္။ စီေဘာက္စ္တြင္ ေဆြးေႏြးရ ခက္ခဲေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

အာေရာဂ်ံ ပရမံ လာဘံ
တကၠသိုလ္ လွမြန္

comment မ်ားသြားေရာက္ ဖတ္ရွဳႏိုင္ပါသည္။
http://health.ngoinmyanmar.org/2009/11/presumption-of-innocence.html