ဧရာ၀တီေရာဂါ (ေဆာင္းပါးရွင္ ျမင့္သိန္း)
ဧရာ၀တီေရာဂါ
(ေဆာင္းပါးရွင္ ျမင့္သိန္း)
ဧရာ၀တီ ေရာဂါ ဆိုတဲ့ ဟို၀န္ႀကီး ဆိုတဲ့သူ ေျပာသြား တဲ့အတိုင္း သံုးရမယ္ဆိုရင္၊ ဧရာ၀တီေရာဂါ ဆိုတာ ဧရာ၀တီကို ခ်စ္သူေတြ၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ေရေျမေတာေတာင္ သဘာ၀ေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္ေတြကို တန္ဘိုးထား ျမတ္ႏိုးၾကသူေတြ အားလံုးကို ကူးစက္ ျပီး ျပန္႔ပြားေနတဲ့ေရာဂါ ဆိုတာ ၀န္ၾကီးဆိုသူ ေသခ်ာ သိပံုမရဘူး။ ဒီေရာဂါကို အခ်ိန္မွီ မကုသႏိုင္ရင္ ဘယ္ေလာက္ထိ အက်ိဳးဆက္ေတြ ဆိုးရြား သြားႏိုင္တယ္ ဆိုတာလည္း တြက္မိပံု မေပၚဘူး။ ေအးေလ၊ သူက ေရအားလွ်ပ္စစ္ဓါတ္ ထုတ္လုပ္ေရးဘက္မွာ တဘက္ ကမ္းခပ္ သိျပီး၊ တတ္ၿပီး ျဖစ္ေနေတာ့ က်န္တဲ့ကိစၥေတြက သူ႔အတြက္ စဥ္းစားစရာ မလိုေတာ့ဘူးလို႔ ယူဆထားလားမွ မသိတာ။
ကၽြန္ေတာ္ ငယ္ငယ္ထဲက ျမစ္ဆံု ေခၚတဲ့ ေမခနဲ႔ မလိခ ျမစ္ ႏွစ္သြယ္ တို႔ လာေရာက္ ေပါင္း ဆံုၾက ၿပီး ဧရာ၀တီျမစ္ႀကီး အျဖစ္နဲ႔ အမိ ျမန္မာ ပည္ တနံတစ္လ်ား စီးဆင္းသြားတယ္ ဆိုတာ ပထ၀ီ ဘာသာရပ္ မွာ သင္ၾကားခဲ့ရၿပီး သိခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး အဲဒီ ျမစ္ဆံုရဲ႕ လွပ သာယာလွတဲ့ ျမင္ကြင္း က မ်က္စိ ထဲက မထြက္ခဲ့ဘူး။ ဒါေတာင္ ကိုယ္တိုင္ ကိုယ္က် အဲဒီေနရာ ကို မေရာက္ ဘူးေသးဘူး။ ရုပ္ရွင္ေတြ၊ မဂၢဇင္း စာေစာင္ေတြထဲမွာ ေတြ႔ဘူးရံုနဲ႔တင္ ဒီေနရာရဲ့ သာယာလွပ ပံုေတြ သေဘာက်တာေရာ၊ အမိ ျမန္မာျပည္ရဲ့ အသက္ ေသြး ေၾကာရယ္လို႔ တင္စားခံရတဲ့ ဧရာ၀တီ ျမစ္ႀကီး ရဲ့ စတင္ စီး ဆင္းတဲ့ ေန ရာျဖစ္ ေနတာ ေရာ ေၾကာင့္ ဒီေနရာကို ငါတေန႔ေရာက္ ေအာင္ သြားမယ္ ဆိုၿပီး ႀကံစည္ စိတ္ကူး ထားခဲ့ တယ္။ ဒါေပမဲ့ အလုပ္တာ၀န္ ၀တၱရားေတြ မအားလပ္တာေၾကာင့္ ခုထိမေရာက္ ႏိုင္ခဲ့ဘူး။
ကၽြန္ေတာ္ ဟာ ဘာပညာရွင္ မွ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အမိေျမ ကိုခ်စ္ျမတ္နိုး တတ္ တဲ့၊ အမိေျမရဲ့သာယာ လွပ တဲ့သဘာ၀ အလွ ကို တန္ဘိုးထားတတ္တဲ့ သာမန္ ႏိုင္ငံသားတေယာက္ပါ။ ကိုယ့္ ရဲ့ ခံစားခ်က္ ေတြကို လည္း ၀တၳဳ ကဗ်ာေတြ ေဆာင္းပါးေတြ ေရး ၿပီးေတာ့ ေဖၚျပ ရေအာင္လည္း စာေပအႏုပညာ ဘက္ မွာကၽြမ္း က်င္ သူ မဟုတ္ပါ ဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးက သင္ေပး လိုက္ တဲ့ ပညာ နဲ႔ ဘ၀ကို ေက်ာင္းရင္း လက္ေတြ႕ဘ၀က ပညာေတြကို ဆည္းပူးဆဲ၊ ပညာ ဆို တာ အျမဲတမ္း ရွာလို႔ မကုန္ႏိုင္တဲ့ အရာလို႔ခံ ယူထားသူပါ။ ၀န္ႀကီးဆိုသူ ေျပာတာ ၾကားရေတာ့၊ ေက်ာင္းမွာသင္ယူ တတ္ ေျမာက္ ခဲ့တာလည္း မဟုတ္၊ ေအာက္သက္ေၾကေအာင္ အလုပ္လုပ္ ေလ့လာ ဆည္းပူးရင္းနဲ႔ အေတြ႔အၾကံဳေတြ ပညာေတြ ျပည့္၀လာလို႔ ဒီလိုရာထူးကို ရလာတဲ့ သူလည္း မဟုတ္တဲ့ မိုးေပၚကက် လာၿပီးမွ ဒီရာထူးကို ရလာတဲ့ သူက ဒီေနရာမွာ သူ႔ေလာက္တတ္သူ သိသူ မရွိဘူးလို႔ ေျပာရဲတာ ေတာ္ေတာ္ အံ့ၾသမိတယ္။ ဒီလို ထူးခၽြန္တဲ့သူ တေယာက္ကို ဒီလိုရာထူးမ်ိဳး ေပးထားမိတာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ အတြက္ ကံေကာင္းတာလို႔ေတာင္ အေကာင္းဘက္က ျမင္ၾကည့္္ မိပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ ကေတာ့ အဲဒီ လို တဘက္ကမ္းခပ္ ထူးခၽြန္ နားလည္မႈ မရွိ ေပမဲ့၊ အေၾကာင္း နဲ႔ အက်ိဳး ကိုဆင္ျခင္ ေတြးေတာ တတ္ တဲ့ ဥာဏ္၊ ဆက္စပ္ ျဖစ္ေပၚ ႏိုင္ တဲ့ အက်ိဳးဆက္ ေတြကို နားလည္ သေဘာေပါက္ ႏိုင္တဲ့ အသိေတာ့ ရွိ ပါတယ္။ အဲဒီ ဥာဏ္ အသိ နဲ႔ တိုင္းျပည္ကို ခ်စ္ ျမတ္ ႏိုးတဲ့ စိတ္၂ခု ေၾကာင့္ ပဲ၊ ဒီ ျမစ္ဆံု စီမံ ကိန္း အေၾကာင္း သိ လိုက္ ရ ေတာ့ ရင္ထဲ မွာ အရမ္းခံစားမိတယ္။ ဧရာ၀တီ ျမစ္ႀကီး ဆံုးရံႈး ေပ်ာက္ကြယ္ သြား မွာ ကိုယ့္ မိဘ ဆံုးရွႈံး သြားမွာကို စိုးရိမ္ မိ သလို ပဲ စိုး ရိမ္ မိ တယ္။
ျမစ္ဆံု ေဒသ ကို တရက္ မေရာက္ေရာက္ ေအာင္ သြားမယ္ လို႔ ရွိခဲ့ တဲ့ စိတ္ကူး အရ အခုမ်ား ျမစ္ဆံု ကို သြားၾကည့္ ခဲ့မိရင္ ကိုယ္ မိဘ အုတ္ဂူ ကို သြားၾကည့္ရ သလို မ်ား ျဖစ္ေန ေတာ့ မလား လို႔ေတာင္ ေတြးမိ တယ္။ ၀န္ႀကီး ဆိုသူေျပာခ်က္ အရ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ မွာ လွ်ပ္စစ္ ဓါတ္ အား လံုေလာက္ ေနလို႔ တျခား ကို ေရာင္းစားရ တာ ပါ လို႔ ေျပာ လို႔ တိုက္တိုက္ ဆိုင္ဆိုင္ ေျပာ ၿပီး ၂ ရက္ ေလာက္ အၾကာမွာ ပုသိမ္ ၿမိဳ႕မွာ မီးေလာင္ တဲ့သတင္း ကို ၾကားလိုက္ ရတယ္။
မီးက ထံုးစံ အတိုင္း ေပါ့ ဆ မီး ေပါ့။ အိမ္ ေဖၚ မိန္းကေလး နဲ႔ အိမ္က ကေလးမ ေလးႏွစ္ ေယာက္ က မီး မလာ လို႔ မီးစက္ ကို ႏိုးဘို႔ လား၊ ဆီျဖည့္ ဘို႔ လား ဖေယာင္းတိုင္ ထြန္း ၿပီး သြားၾကည့္ ရာက စ ေလာင္ရ တဲ မီးပါ။ မွန္ပါ တယ္၊ ဒါ ေပါ့ဆ မီးပါ။ တစံုတခု ျဖစ္ ပ်က္ခဲ့ရင္၊ အဲဒီျဖစ္ ပ်က္ရတဲ့ ကိစၥ မွာ ရုတ္ျခည္း ျဖစ္ပ်က္ ေစ တဲ့ အေၾကာင္း (Immediate cause) နဲ႔ အဲဒီ အျဖစ္အပ်က္ ကို ျဖစ္ေစတဲ့ အဓိက အေၾကာင္း (Root Cause) ဆို ၿပီး အေၾကာင္း၂ ခု ရွိရ ပါတယ္။ သာ မန္အားျဖင့္ ရုတ္ျခည္း ျဖစ္ပ်က္ ေစ တဲ့ အေၾကာင္းက ေတာ့ ျမင္ လြယ္သိ လြယ္တဲ့ အေၾကာင္းေပါ့။ ဒီ မီးေလာင္ မႈ မွာ အေပၚယံ ၾကည့္ လိုက္ ရင္ ဖေယာင္းတိုင္ မီးထြန္း ၿပီး မီးစက္ ကို ဆီျဖည့္တာ၊ ဆီရွိမရွိ ၾကည့္ တာ ဟာ မီး ေလာင္မႈ ကို ရုတ္ျခည္းျဖစ္ ေစ တဲ့ အေၾကာင္း (Immediate cause) ျဖစ္ လို႔ ေပါ့ ဆမီး ဆိုတာ မွန္ ေပ မဲ့၊ ဒီ မီးေလာင္ မႈ ရဲ့ အဓိက ျဖစ္ ရတဲ့ အေၾကာင္း (Root Cause) ကေတာ့ မီးမလာ လို႔ ျဖစ္ ရ တာပါ။ အျဖစ္အပ်က္ တခု ျဖစ္ လာ ရင္ ရုတ္ျခည္း ျဖစ္ ရ တဲ့ အေၾကာင္း တခု ထဲ ၾကည့္ လို႔ အေျဖ မွန္ မရ ႏိုင္ ပါ ဘူး။ အဓိက ျဖစ္ ရ တဲ့ အေၾကာင္း ကို သိ ေအာင္ ရွာ ၾကည့္ ဘို႔ လိုပါ တယ္။ မီးမ လာ ရျခင္း ရဲ့ အေၾကာင္းက ေတာ့ စံနစ္ (system) ညံ့ ဖ်ဥ္း မႈ လို႔ ဆို ရ မွာပါ။
အဲဒီ မီးေလာင္ မႈ မွာ လည္း ဘယ္ေလာက္ မွန္ မ မွန္ မသိ ရေသး ေပ မ့ဲ၊ ၾကား ရတာက ေတာ့ မီးေလာင္တဲ့ ေနရာ ကို လမ္း အသစ္ ခင္း ေန လို႔ မီးသတ္ ကားေတြ ကို လမ္း ထဲ၀င္ ၿပီး မီး သတ္ ခြင့္ မျပဳ လို႔ မီး ေလာင္ေန တာ ကို ဒီတိုင္း ထိုင္ ၾကည့္ေန ၾကရ တယ္ လို႔ ၾကား တာ ပဲ။ ဘာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဒီ မီး ေလာင္မႈ မွာ အဓိက အေၾကာင္း ရင္း ကေတာ့ မီး မလာ တာ ပါ ပဲ။ မီ တာ ခ ေပးထား ရဲ႕နဲ႔ မီးမလာ တာ ဘယ္သူ႕ တာ၀န္ လဲ ကၽြန္ ေတာ္ မသိ ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ ဟာ သာမန္ ႏိုင္ ငံ သား တေယာက္ ပါ။ ၀န္ ႀကီးဆို သူက ေတာ့ ပိုသိ ပို တတ္သူ မို႔ သိ မွာပါ။
ကၽြန္ေတာ္ အလုပ္လုပ္ ေန တဲ့ ႏိုင္ ငံ မွာ လွ်ပ္စစ္ မီး ၁ နာရီ မရွိတရွိ ပ်က္သြားဘူးပါတယ္။ အဲဒီ အတြက္ လွ်ပ္စစ္မီး တာ၀န္ယူတဲ့ ကုမၼဏီက မီးပ်က္ လို႔ ဆံုးရႈံး သြား ရ တဲ့ အလုပ္ ဌာန ေတြ စက္ ရံုအလုပ္ရံု ေတြ ကို ေလ်ာ္ေၾကး ေငြ ေဒၚလာ သန္း နဲ႔ ခ်ီ ျပီး ေလ်ာ္ ေၾကး ေပးလိုက္ ရတယ္ လို႔ ၾကားဘူး ပါ တယ္။ ျမန္ မာ ႏိုင္ငံ မွာ ေတာ့ မီးမလာ လို႔ ကေတာ့ သၾိကားမင္း ႀကီး မွာပဲ တာ၀န္ရွိ မလား မသိ ဘူး။ ဘာျဖစ္ လို႔လဲဆိုေတာ့ မီးပ်က္လို႔ လွ်ပ္စစ္ဌာနကို လွမ္းေမးရင္ မီးပ်က္တာ မိုးမရြာလို႔လို႔ ေျဖတတ္ လို႔ပါ။
မီး မလာလို႔ မီးစက္ ေတြ သံုး ၾကတယ္။ ဒါ အျပစ္မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ မီးစက္ ေတြ သံုး လို႔ ျဖစ္ ရ တဲ့ အက်ိဳးဆက္ ေတြ ကေတာ့ မ်ား ပါတယ္။ တိုးတက္ တဲ့ႏိုင္ ငံ ေတြ မွာ မီးစက္ သံုးရတဲ့ ေနရာ အလုပ္ဌာန ေတြ မွာ မီးစက္ သံုး လို႔ ျဖစ္ ႏိုင္တဲ့ အႏၱရာယ္ ေတြ ကို ကာကြယ္ တားဆီးဘို႔ လိုအပ္တဲ့ ေဆာင္ ရြက္ ခ်က္ေတြကို မလုပ္ထားပဲ သံုးလို႔ မရ ပါဘူး။ မီးစက္ ေၾကာင့္ ျဖစ္ ရတဲ့ အႏၱရာယ္ ဆိုတာ မီးေဘး အႏၱရာယ္ တခု ထဲ မဟုတ္ပါဘူး။ မီးစက္က ထြက္ လာတဲ့ အဆိပ္ေငြ႕ (ကာဘြန္မိုေနာက္ဆိုဒ္၊ ကာဘြန္ဒိုင္ေအာက္ဆိုဒ္ ဓါတ္ေငြ႕) ေတြ ရွဴရႈိက္မိႏိုင္ တဲ့ အႏၱရာယ္၊ ေနာက္ ဆံုး ဒီစက္ ေတြ ရဲ့ ဆူညံ သံ ေတြ ေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ တဲ့ နား အၾကား အာရံု ခ်ိဳ႕ယြင္း ႏိုင္ တဲ့ အႏၱရာယ္၊ စတာ ေတြ အတြက္ ကာကြယ္ တားဆီး ဖို႔ အစီ အစဥ္ ေတြ ျပင္ ဆင္ လုပ္ ေဆာင္ ထားဘို႔ လို အပ္ ပါ တယ္။
ျမန္ မာ ႏိုင္ငံ ဟာ ဆင္းရဲ တဲ့ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ တဲ့ အေၾကာင္း တိုင္းျပည္ ကို အုပ္ ခ်ဳပ္ တဲ့သူ ေတြ က သူ တို႔ ေျပာ စကားေတြ အရ ၀န္ ခံ သြားၾက ပါ ျပီ။ ဒီေတာ့ ဒီ ႏိုင္ ငံ ထဲ မွာ ေန ေနရ တဲ့ ဆင္း ရဲ တဲ့ ျပည္သူ ေတြ အေန နဲ႔ က်မၼာေရး ေစာင့္ေရွာက္မႈ အားနည္းတဲ့ ေဆးရံု ေဆးခန္းေတြ အစား၊ လမ္းေဘး ကြမ္း ယာဆိုင္က ေဒါက္ တာ ညႊန္ ၾကားတဲ့ ေစ်းေပါေပါ တရုပ္၊ ကုလား ထုတ္တဲ့ ေဆးေတြနဲ႔ပဲ ႏွစ္ ပါးသြား ၾကရရင္း လံုးပါးပါး သြားၾကရတာ ဘယ္ ေလာက္ ရွိ ၿပီ လဲ။ ဘာေရာဂါ မွန္း မသိ လိုက္ ပဲ ဆံုးရႈံး သြားၾက တာ ဘယ္ ေလာက္ ရွိ ေန ၿပီ လဲ။ ဘာေၾကာင့္ ဒီ လို ျဖစ္ ရ တာ လဲ။ အရင္း စစ္ လိုက္ ရင္ လွ်ပ္ စစ္ မီး လံု လံု ေလာက္ ေလာက္ မရ တာ ဟာ အဓိက က် တဲ့ အေၾကာင္း တခု ျဖစ္ ေၾကာင္း ထင္ ထင္ ရွားရွား ေတြ႕ ႏိုင္ ပါ တယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဧရာ၀တီ ေရာဂါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူတိုင္း၊ ဧရာ၀တီကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူတိုင္း ကူးစက္ခံစားရမဲ့ ေရာဂါျဖစ္တာနဲ႔ အညီ ဒီေရာဂါကို အျမန္ကုသမႈ မေပးႏိုင္ရင္ ဆိုးရြားတဲ့ အက်ိဳးဆက္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ၾကံဳရႏိုင္ေၾကာင္း လွ်ပ္စစ္၀န္ႀကီးဆိုသူနဲ႔ တာ၀န္ ရွိသူ ေတြ အခ်ိန္မီီွ နားလည္ သေဘာေပါက္ ႏိုင္ၾကပါေစလို႔။
သာမန္ႏိုင္ငံသား - ျမင့္သိန္း
