အမ်ိဳးသမီးမ်ား ကမၻာႀကီးကုိ ဦးေဆာင္တဲ႔အခါ (ေဆာင္းပါးရွင္ ေမာင္ေမာင္၀မ္း)

အမ်ိဳးသမီးမ်ား ကမၻာႀကီးကို ဦးေဆာင္တဲ႔အခါ

(ေဆာင္းပါးရွင္ ေမာင္ေမာင္၀မ္း)

(Joseph S. Nye, Jr. is a professor at Harvard and author of The Future of Power. ၏
 when women lead the world ကုိဆီေလွ်ာ္ေအာင္ ဘာသာၿပန္ဆုိပါသည္။)

အမ်ိဳးသမီးေတြ သာ ေခါင္းေဆာင္ ၿဖစ္လာမယ္ဆုိရင္.. ကမၻာႀကီးဟာ ပုိမုိလုိ႔ၿငိမ္းခ်မ္း လာ မလား ဆုိတဲ႔ ေမးခြန္းကုိ…ဟားဗတ္ တကၠသိုလ္ က စိတ္ပညာရွင္ တဦး ၿဖစ္တဲ႔.. စတီဗင္ပင္ကာ(Steven Pinker) ေၿဖႀကားခဲ႔တာ ကေတာ႔.. မွန္ပါ တယ္တဲ႔…။

ပင္ကာ…. ေရးသားခဲ႔တဲ႔ (In The Better Angels of Nature) ဆုိတဲ႔ စာအုပ္မွာ… လူသား အႀကမ္းဖက္ မႈ႔ ေတြဟာ ( ဒီကေန႔ အမ်ားႀကီးရွိေနေသးေပမဲ႔ ) တေၿဖးေၿဖးနဲ႔ က်ဆင္း ေနၿပီဆုိတာ ကုိ အခ်က္လက္ အကုိးအကား မ်ားနဲ႔ တင္ၿပထားပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးေတြ ဟာ အႀကမ္းဖက္ မႈ႔ကုိမလုိလား တဲ႔အင္အား စုေတြၿဖစ္ေနတယ္ ဆုိတာကုိလည္း ေၿပာဆုိ ခဲ႔ပါတယ္။ အစဥ္လာ စစ္ပြဲေတြ ဟာ.. အမ်ိဳးသားမ်ား ဖန္တီးခဲ႔တဲ႔ စစ္ပြဲမ်ားသာ ၿဖစ္ၿပီး… လူမ်ိဳးႏြယ္စု အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ ဘယ္ေတာ႔မွ ပတ္၀န္းက်င္ေဒသ ေတြကုိ.. ၀င္ေရာက္ စီးနင္း တုိက္ခုိက္ သိမ္းပုိက္ဖုိ႔ကုိ မလုပ္ေဆာင္ခဲ႔ပါဘူး။ မိခင္မ်ားအၿဖစ္….. သူတုိ႔ရဲ႕ရင္ေသြးငယ္ ေတြကုိ ထိန္းသိမ္း ေစာင္႔ေရွာက္ရမယ္ ၊မ်ိဳးဆက္မ်ားကုိ လက္ဆင္႔ကမ္း ရမယ္ဆုိတဲ႔ သဘာ၀အသိေတြဟာ… ၿငိမ္းခ်မ္းတဲ႔ အေၿခေနအရပ္ရပ္ ကုိ ေစာင္႔ေရွာက္သလုိ ၿဖစ္ေနပါတယ္။

ပင္ကာရဲ႕အဆုိကုိ လက္မခံသူမ်ားကေတာ႔ ခ်က္ၿခင္းဆုိသလုိ တုန္႔ၿပန္ခဲ႔ႀကပါတယ္… ဘာ႔ေႀကာင္႔လည္း ဆုိေတာ႔သာမာန ္အားၿဖင္႔… အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ စစ္ပြဲေတြ ကုိ…. မဖန္တီးခဲ႔ပါဘူး… ဒါကလည္း သူတုိ႔မွာအာဏာ ဆုိတာ.. မရသေလာက္နီးပါးရွိ ေနတာမုိ႔ပါ။ တကယ္လုိ႔မ်ား သူတုိ႔သာ အာဏာ အၿပည္႔အ၀ရွိတဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ေတြ သာၿဖစ္မယ္ဆုိရင္ ေယာက်ာၤးေတြၿပဳမူေဆာင္ရြက္ခဲ႔ႀက တဲ႔ အေၿခေနအရပ္ရပ္လုိပဲ… သူတုိ႔.. လုပ္ခဲ႔မွာ မလြဲပါဘူး မာဂရက္သက္ခ်ာ ၊ ဂုိဒါ မီယာ ၊ အင္ဒီယာ ဂႏၵီ တုိ႔ဆုိတာ အာဏာ အၿပည္႔အ၀ ရခဲ႔ဘူးတဲ႔ အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္ ေတြပါ။ သူတုိ႔ ေခါင္းေဆာင္ ဘ၀မွာ သူတုိ႔ႏုိင္ငံက စစ္ပြဲေတြကုိ ဦးေဆာင္ခဲ႔ပါတယ္ တဲ႔။

အမ်ိဳးသားေတြနဲ႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ ကစားေနရတဲ႔..ႏုိင္ငံေရးဇာတ္ခုံေပၚမွာ… အဆုိပါ ေၿပာဆုိခ်က္မ်ား ဟာ လည္း မွန္ပါတယ္…။ ဒီလုိ စြမ္းေဆာင္ခ်က္ ေတြကပဲ…အမ်ိဳးသမီးေတြ ဟာ..အမ်ိဳးသားမ်ား နဲ႔ နည္းတူ ေခါင္းေဆာင္ ဘ၀ မွာ ေနရာရႏုိင္ဘုိ႔ အရည္အေသြး ေတြ မဟုတ္ပါလား။ ေခါင္းေဆာင္ ေနရာမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ အမ်ိဳးသားမ်ားနဲ႔ ဒြန္တြဲ တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ရမယ္ ဆုိရင္ေတာင္မွ သူတုိ႔ရဲ႕ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားဟာ ၿခားနားေနပါလိမ္႔မယ္။

ဒီကိစၥဟာ က်ယ္က်ယ္ၿပန္႔ၿပန္႔ ေမးခြန္းအၿဖစ္ ရွိေနဆဲပါ… ေခါင္းေဆာင္မႈ႔ အခန္းက႑ မွာ အမ်ိဳးသား ၊ အမ်ိဳးသမီးဆုိတဲ႔ အရာဟာ တကယ္႔ကုိ ကိစၥတခုအၿဖစ္ တည္ရွိ ေနဆဲပဲလား ..? သမရုိးက် အေၿခအေန မွာ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ စိတ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ေလ႔လာေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားက ၿပသေနတာကေတာ႔.. အမ်ိဳးသားေတြဟာ…အာဏာကုိ ခပ္ထန္ထန္ ကုိင္တြယ္ တတ္တဲ႔သေဘာရွိၿပီး… အမ်ိဳးသမီးမ်ားကေတာ႔… စည္းရုံးဆြဲေဆာင္မယ္၊ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၿခင္းၿဖင္႔ နားလည္မႈ႔ရေအာင္ ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္မယ္၊ ေပ်ာ႔ေပ်ာ႔ေၿပာင္းေၿပာင္း ကုိင္တြယ္မယ္ဆုိတဲ႔… သေဘာသဘာ၀ေတြ ရွိေနပါတယ္။ အေမရိကန္ေတြဟာ ခပ္ထန္တတ္တဲ႔ အမ်ိဳးသားစရုိက္လကၡဏာ ေခါင္းေဆာင္မႈ႔ကုိ ဦးညြတ္တတ္ပါတယ္ သုိ႔ေသာ္မႀကာခင္က…ေခါင္းေဆာင္မႈ႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေလ႔လာေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားက .ၿပသေနတာကေတာ႔… တခါက စဥ္းစားခဲ႔ဘူးႀကတဲ႔ အမ်ိဳးသမီး တုိ႔ရဲ႕သဘာ၀ ပုံစံ စဥ္းစားေတြးေခၚ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ မ်ားဟာ မ်ားၿပားေအာင္ၿမင္ ေနတယ္ဆုိတာပါပဲ။

ေယာက်ာၤးဆန္ဆန္

လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္းက သတင္းအခ်က္လက္မ်ားကုိ အေၿခခံႀကည္႔တဲ႔အခါ…. အခ်င္းခ်င္း လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ေနမႈ႔မ်ားဟာ ၀ါစဥ္ႀကီးငယ္လုိက္ အစားထုိး လုပ္ကုိင္တတ္ႀကတယ္ ၊ပညာလုပ္သားမ်ားဟာ.. အမိန္႔နာခံမႈ႔နည္းတယ္၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားရဲ႕က်ယ္ၿပန္႔တဲ႔ စီမံခန္႔ခြဲမႈ႔မ်ားဟာ ခြဲေ၀က်င္႔သုံးေနရတဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မႈ႔အခန္း က႑မ်ားေႀကာင္႔ ပိရမစ္ပုံစံေခါင္းေဆာင္မႈ႔ထက္ အေၿပာင္းအလည္း ေတြၿဖစ္ေနရ တယ္၊ Google CEO Eric Schmidt ကဆုိ ဘယ္လုိေၿပာသလုိ ဆုိေတာ႔… သူရဲ႕အလုပ္သမား ေတြကုိ ဖူးဖူးမႈတ္ေနရပါတယ္တဲ႔….။

စစ္တပ္ေတာင္မွ ဒီလုိအေၿပာင္း အလည္းေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေန ရပါတယ္။ အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စု ပင္တဂြန္ စစ္ဌာနခ်ဳပ္ ကေၿပာတာ ကေတာ႔ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား ေတာင္မွ ေအာ္ဟစ္ေၿပာဆုိၿခင္းမ်ားကုိ အနည္းဆုံးလုပ္ေဆာင္ ေနရပါတယ္တဲ႔….. ဘာလုိ႔လည္းဆုိေတာ႔… ဒီေန႔မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားဟာ အရည္ေသြးၿပည္႔မွီပါတယ္ ဆုိတဲ႔ သင္တန္း ဆရာမ်ားထက္ ပုိမုိ ေကာင္းမြန္တဲ႔ အရာေတြ တုန္႔ၿပန္ႏုိင္ႀကလုိ႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။

အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္း ေဂ်ာ႔ဒဗလွ်ဴ ဘြတ္ရွ္ တခါက… ဆုံးၿဖတ္ခ်က္ ခ်ရတဲ႔သူတစ္ေယာက္ ၿဖစ္တဲ႔ သူ႔ရဲ႕ အခန္းက႑ ကုိရွင္းၿပခဲ႔ဘူး ပါတယ္။ ေခတ္မွီတဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ တစ္ေယာက္ ဆုိတာ… ကြန္ယက္ ေတြကုိ အသုံးၿပဳႏုိင္ရမယ္၊ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ႏုိင္ရမယ္၊ ပူးေပါင္း ပါ၀င္သူမ်ားကုိ အားေပးႏုိင္ ရမယ္လုိ႔ ေၿပာပါတယ္။ ၀ါစဥ္ႀကီးငယ္လုိက္ ဆက္ခံရမယ္ဆုိတဲ႔ အစဥ္လာ သမားမ်ား မဟုတ္တဲ႔ အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ႕ စတုိင္မ်ားနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ကၽႊမ္းက်င္မႈ႔မ်ားဟာ ပညာကုိ အေၿခခံတဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား က ေခါင္းေဆာင္မ်ား အတြက္ လုိအပ္ေနတဲ႔ လုိအပ္ခ်က္မ်ားနဲ႔ အံ၀င္ဂြင္က် ၿဖစ္ေနတာ ကုိ ေတြ႔ေနရပါတယ္။

အတိတ္ကာလက… အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ.. အဖြဲ႕အစည္းဦးေဆာင္မႈ အခန္းက႑ကုိတုိက္ခုိက္ၿပီဆုိရင္… အမ်ိဳးသားမ်ားဟာ… ေယာက်ာၤးဆန္တယ္ ဆုိတဲ႔စကားနဲ႔တုန္႔ၿပန္ေလ႔ရွိပါတယ္…. (ဒါဟာ..လူမႈ႔ေဆာင္ရြက္ခ်က္ မ်ားကုိ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ႔ အမ်ိဳးသမီး သီလရွင္မ်ားကုိ ေဆာ္ကား လုိက္သလုိလည္း ၿဖစ္ပါတယ္ )။ သုိ႔ေသာ္ ဘယ္လုိပဲၿဖစ္ၿဖစ္…. ေအာင္ၿမင္စြာ ေခါင္းေဆာင္ႏုိင္ ဘုိ႔ဆုိတာ…. အမ်ိဳးသားမ်ားဟာ… အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ႕ၿပဳမႈ႔ ေဆာင္ရြက္ေလ႔ရွိတဲ႔ သေဘာ သဘာ၀မ်ားကုိ တန္ဘုိးထားတတ္ ယုံမက…အဲဒီ႔အရည္အေသြး ေတြ အတြက္ ကၽႊမ္းက်င္ေအာင္ လုပ္ယူ ဘုိ႔ပဲ ၿဖစ္ပါတယ္။

ဒါဟာ… အခ်က္အလက္ မဟုတ္ပါ…။ ဦးတည္ရမဲ႔ လမ္းေႀကာင္းၿဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ ေခါင္းေဆာင္မႈ႔အခန္းက႑ မွာ ေနာက္က်က်န္ရစ္ေနဆဲပဲ ၿဖစ္တယ္။.. အားလုံးကုိ လႊမ္းၿခဳံႀကည္႔မယ္ ဆုိရင္ ပ်မ္းမွ်အားၿဖင္႔ အမ်ိဳးသမီးထုရဲ႕ ငါးရာခုိင္နႈံးေလာက္သာ… ေခါင္းေဆာင္ပုိင္းေနရာ ကုိေရာက္ရွိခဲ႔ပါ တယ္ (အေမရိကန္ ၿပည္ေထာင္စုမွာဆုိရင္ ၁၆ ရာႏႈံးသာ အမ်ိဳးသမီး ဦးေဆာင္မႈ႔ရွိ ပါတယ္….၄၅ ရာနႈံးေလာက္ရွိတဲ႔ ဆြီဒင္နဲ႔ႏႈိင္းယွဥ္ႀကည္႔ပါ) ၊ ၂၀ ရာစု လြတ္လပ္တဲ႔ႏုိင္ငံမ်ားရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ၁၉၄၁ ဦးကို ေလ႔လာႀကည္႔တဲ႔အခါ အမ်ိဳးသမီး…၂၇ဦး…ပဲေတြ႔ရပါတယ္။ အႀကမ္းဖ်င္း အားၿဖင္႔ အဲဒီ႔ထဲကတ၀က္ဟာ….အုပ္ခ်ဳပ္သူအမ်ိဳးသားမ်ားရဲ႕အမ်ိဳးသမီး ( မုဆုိးမ ) ၊ နဲ႔ သမီးေတြ သာ ၿဖစ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသမီး ကမၻာႀကီး

သတင္းေခတ္ႀကီးမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ႕က႑ဟာ တေၿဖးေၿဖးနဲ႔ႀကီးမားလာပါၿပီ။ ဘာလုိ႔မ်ား အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ပုိမုိေကာင္းမြန္ေအာင္မလုပ္ႏုိင္ရမွာလည္း?......... အေတြ႔အႀကဳံအားနည္းမႈ႔၊ အေၿခခံတာ၀န္ယူ ေစာင္႔ေရွာက္တတ္မႈ႔၊ ခြဲၿခားဆက္ဆံတတ္မႈ႔မ်ား မွတဆင္႔ က်ားမ ကြာဟခ်က္မ်ားကုိ ရွင္းၿပ အကူညီေပးဘုိ႔ၿဖစ္လာပါတယ္။ အစဥ္လာ လမ္းေႀကာင္းမ်ား၊ ယဥ္ေက်းမႈ႔မ်ားနဲ႔ သူတုိ႔ကုိ တြန္းအားေပးဘုိ႔ တည္ေဆာက္ ဖန္တီးမႈ႔ မ်ားဟာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွာ.. အမ်ိဳးသမီးမ်ား ရဲ႕ က႑ေခါင္းေဆာင္ပုိင္း ေနရာမွာရွိေနႏုိင္ဘုိ႔… (သူတုိ႔ရဲ့ ကၽြမ္းက်င္ပုိင္ႏုိင္မႈ႔မ်ားကုိ သာမာန္ အားၿဖင္႔ မစြမ္းေဆာင္ႏုိင္သလုိ ၿဖစ္သြားပါလိမ္႔မယ္ ) ။

ဒီမုိကရက္စီ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွာေတာင္မွ အမ်ိဳးသမီးမ်ားဟာ အမ်ိဳးသားမ်ားထက္ လူမႈ႔စြန္႔စားခန္း မ်ားနဲ႔ႀကဳံေတြ႔ရတတ္တယ္ လုိ႔သုေတသနေတြကေဖာ္ၿပေနပါတယ္။ ဘာလုိ႔လည္း ဆုိေတာ႔….အမ်ိဳးသားမ်ားဟာ အစဥ္လာအားၿဖင္႔ကုိ… အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ လႊမ္းမုိးခ်ဳပ္ကုိင္ လုိတဲ႔ သြင္ၿပင္မ်ားက…. အရွိန္အၿဖစ္က်န္ရစ္ေနဆဲမုိ႔ပါ။ ဒီအတားအဆီးမ်ား ကုိေတာ႔ ေက်ာ္ၿဖတ္ရပါလိမ္႔မယ္။ အမ်ိဳးသားမ်ား သာလွ်င္ အရာရာကုိ ဦးေဆာင္ရမယ္ဆုိတဲ႔… အစဥ္အလာ အတားအဆီးႀကီးက သတင္းေခတ္ႀကီးမွာ ပုတ္သုိးေဆြးေၿမ႔ေနပါၿပီ။ ေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ…. ပူးေပါင္း ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ အားေပးရမဲ႔အစား အမိန္႔ဆန္ဆန္…လုပ္ေဆာင္မႈ႔မ်ား ရႈၿမင္သုံးသပ္ခ်က္မ်ားကုိ နည္းေအာင္ သုံးသပ္သင္႔ပါတယ္။ အမာနဲ႔ အေပ်ာ႔ ကၽႊမ္းကၽႊမ္းက်င္က်င္ ကုိင္တြယ္ အသုံးၿပဳၿခင္းဟာ အမ်ိဳးသားမ်ား ေရာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအတြက္ပါ အဆင္ေၿပေခ်ာေမြ႔ေစပါတယ္။ အစဥ္အလာ လိင္ခြဲၿခားၿခင္းေတြနဲ႔ အရာရာကုိ ဖုံးအုပ္မထားသင္႔ေတာ႔ပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ပတ္၀န္းက်င္ အေၿခေနေတြမွာ… အမ်ိဳးသားမ်ားဟာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ႕ စိတ္ေနသဘာ၀ ဆုံးၿဖတ္ခ်က္မ်ားကဲ႔သုိ႔ၿပဳမူေဆာင္ရြက္ လုပ္ေဆာင္ သင္႔ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အတြက္ကလည္း ထုိနည္းတူစြာပါပဲ…လုိအပ္လာလွ်င္ အမ်ိဳးသားမ်ား ကဲ႔သုိ႔ၿပဳမူ ေဆာင္ရြက္ဘုိ႔လုိအပ္ပါလိမ္႔မယ္။

က်ေနာ္တုိ႔ အနာဂါတ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔စစ္ပြဲေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ဘုိ႔ အဓိကေသာ႔ခ်က္ကေတာ႔ လိင္ကြဲၿပားမူ႔ေပၚမွာ အေၿခမခံ ေတာ႔ပဲ…အမိ်ဳးသားၿဖစ္ၿဖစ္ အမ်ိဳးသမီးၿဖစ္ၿဖစ္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ လုပ္ပုိင္ႏုိင္ခြင္႔အင္အား အေပ်ာ႔ အမာမ်ားကုိ ဟန္ခ်က္ညီညီ ကုိင္တြယ္ အသုံးခ်ၿခင္းၿဖင္႔… အေကာင္းဆုံးနည္းဗ်ဴဟာ မ်ားကုိ ခ်မွတ္သြားႏုိင္ ဘုိ႔ပဲၿဖစ္တယ္။ ပင္ကာ ေၿပာဆုိခ်က္ေတြဟာ မွန္ပါတယ္။ ကမၻာႀကီးမွာ အႀကမ္းဖ်င္းအားၿဖင္႔ အႀကမ္းဖက္မူ႔မ်ား က်ဆင္းလာတယ္ ဆုိတာဟာ…. တကယ္ေတာ႔ အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ႕ အခန္းက႑ကုိ ၿမွင္႔တင္အားေပးခဲ႔လုိ႔ပဲၿဖစ္ပါတယ္။

အားလုံးကုိေလးစားစြာၿဖင္႔

(ေမာင္ေမာင္၀မ္း)