အမွန္တရားသစ္ကို ႐ွာေဖြသူ (၁၁) ဦး...

အမွန္တရားသစ္ကို ႐ွာေဖြသူ (၁၁) ဦး

နာေရးကူညီမႈအသင္း(ရန္ကုန္) (၁၁)ႏွစ္ေျမာက္ အထိမ္းအမွတ္ ၁.၁.၂၀၁၂ (တနဂၤေႏြ)ေန႔တြင္ ပါေမာင့္မန္႔ ပညာ႐ွင္ (၁၁)ဦးတို႔မွ လာေရာက္ကာ ေန႔လည္ (၂း၀၀) နာရီအခ်ိန္မွစ၍ အမွတ္(၁၃/က)၊ ဗိုလ္မွဴးဗထူးလမ္း၊ ၄၂ ရပ္ကြက္၊ ေျမာက္ဒဂံုၿမိဳ႕နယ္႐ွိ နာေရးကူညီမႈအသင္း(ရန္ကုန္) ႐ံုးခ်ဳပ္တြင္ တင္ဆက္ျပသမည္ ျဖစ္ပါသည္။

“ပါေဖာင့္မန္႔ အက္ (Performance art) ဆိုတာ ပရိသတ္ကိုေဖ်ာ္ေျဖတဲ့ တင္ဆက္တဲ့ Entertainment မဟုတ္ပါဘူး ။ အႏုပညာရွင္မ်ားရဲ႕ ရင္ထဲမွ ပြင့္အန္ထြက္က်လာတဲ့ ခံစားမႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္တင္ဆက္တဲ့ အႏုပညာအမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ အႏုပညာပစၥည္းဆိုတာ လူခ်မ္းသာမ်ားရဲ႕ ေစ်းကြက္ကစားမႈ၊ အသံုးခ်ခံမႈမ်ားကို စက္ဆုတ္ရြံရွာၿပီး ေတာ္လွန္ေျပာင္းလဲထားတဲ့ အႏုပညာပံုသ႑ာန္ အမ်ိဳးအစားျဖစ္သည္။ ပါေဖာင့္မန္႔ အႏုပညာဆိုတာ၊ အႏုပညာရွင္ရဲ႕ ခံစားမႈကို ခ်က္ျခင္းတုန္႔ျပန္ရိုက္ခတ္ ခံစားလာရသည္႔အတိုင္း တင္ဆက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ပစၥဳပၸဳန္တည့္တည့္မွာလုပ္ၿပီး၊ ခ်က္ျခင္းၿပီးေပ်ာက္ သြားတဲ့ အႏုပညာပါ။ အေရာင္းအ၀ယ္သေဘာတရားေတြလုပ္လို႔ မရေတာ့တဲ့အတြက္ အႏုပညာသမား စစ္စစ္ဘ၀ကို ခံယူခ်င္သူမ်ားသာ တင္ဆက္ျပသတဲ့အႏုပညာ ပံုသ႑န္ျဖစ္ပါတယ္။ အႏုပညာနဲ႔ ေငြရွာမႈ ကို စက္ဆုတ္ရြံ႕ရွာသူမ်ား မိမိရဲ႕ခံစားမႈကို ရိုးရိုးသားသားနဲ႔ စစ္မွန္စြာတင္ျပသူမ်ားသာ လုပ္ေဆာင္တဲ့ အႏုပညာအမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါတယ္။ လြတ္လပ္မႈကိုျမတ္ႏိုးသူမ်ား၊ အေဆာင္အေယာင္မ်ားကို ၿငီးေငြ႔ လြယ္သူမ်ား၊ အမွန္တရားသစ္ကို ရွာေဖြသူမ်ားသာလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အႏုပညာအမ်ိဳးအစား ျဖစ္ပါတယ္။

ပါေဖာင့္မန္႔ အႏုပညာသမားတစ္ေယာက္ဟာ ဇာတ္လမ္း (Script)၊ ဒါရိုက္တာ (Director) နဲ႔ တိတိက်က်စည္းမ်ဥ္း၊ စည္းကမ္းေဘာင္မ်ားနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေဖ်ာ္ေျဖျခင္းမဟုတ္ဘဲ၊ အႏုပညာရွင္ဘ၀နဲ႔ သမိုင္းေၾကာင္းက ခံစားမႈမ်ားကလူးလြန္႔လာၿပီး၊ စူးစူးနစ္နစ္ခံစားၿပီး ေပါက္ကြဲလာတဲ့ ခံစားမႈမ်ားကို အႏုပညာပံုသ႑ာန္အသစ္ႏွင့္ တင္ဆက္လိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတင္ဆက္မႈမ်ားဟာ အႏုပညာနဲ႔ဘ၀၊ ဘ၀နဲ႔သမိုင္းေၾကာင္း၊ သမိုင္းေၾကာင္းနဲ႔ပတ္၀န္းက်င္၊ စက္ဆပ္မႈမ်ား ရႈပ္ေထြးစြာ ေရာေႏွာေပါင္းစပ္ လာခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပါေဖာင့္မန္႔အႏုပညာသမားမ်ားဟာ သူေနထိုင္တဲ့ လူေနအဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ မေက်နပ္မႈမ်ားကို တင္ျပလာတာေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ - ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရး၊ အရႈပ္အေထြးမ်ား ေပါက္ကြဲ မႈမ်ား၊ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး သေဘာတရားမ်ားျဖင့္ ကိုယ္ရဲ႕ပါေဖာင့္မန္႔အႏုပညာနဲ႔ တင္ဆက္ေလ့ ရိွပါတယ္။

ရိကလင္း (Yues Klein)၊ ဂ်ိဳးဆက္ဘိြဳင္ (Joseph Beuys) စတဲ့ ပါေဖာင့္မန္႔ အႏုပညာကို ၁၉၆၀ တစ္၀ိုက္တြင္ စတင္ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ အဲ့ဒီမွ တစ္ဆင့္အေနာက္ဥေရာပမွ အေရွ႕ဥေရာပသို႔ ပ်ံ႕ႏွံ႔လာခဲ့ ပါတယ္။ ၁၉၆၀ ပတ္၀န္းက်င္ေလာက္မွာပဲ ဂူထိုင္းအုပ္စုကလည္း ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ အာရွမွာ ပါေဖာင့္မန္႔ အႏုပညာကို စတင္လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၆၂ မွာေတာ့ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ ပါ့ေဖာင့္မက္ပြဲေတာ္ (performance festival) ကိုစတင္ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ထိုမွတစ္ဆင့္ အာရွတိုင္းျပည္မ်ားကို တစ္စ တစ္စ ပ်ံ႕ႏွ႔ံသြားခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္မွာ အႏုပညာရွင္ “ပိုပို”က စတင္ျပဳလုပ္ခဲ့ၿပီး ၁၉၉၇-၂၀၀၀ ထိ ေအာင္ျမင့္၊ ထိန္လင္း၊ ၿငိမ္းခ်မ္းစု၊ ေအးကို ျပဳလုပ္လာၿပီး ပါေဖာင့္မန္႔အႏုပညာကို ပ်ံ႕ပြားေစ ခဲ့တယ္။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာ ပါေဖာင့္မန္႔ပြဲေတာ္ (performance festival) ကို စတင္ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့တယ္။

ယခုအခ်ိန္မွာဆိုရင္ ႏိုင္ငံတကာပါေဖာင့္မန္႔ အႏုပညာရွင္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ (Exchange program)ႏွင့္ (performance festival)မ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။”