ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေရရွားပါးမႈ ျပႆနာအား ပညာရွင္တစ္ဦး၏အျမင္ ...
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေရရွားပါးမႈ ျပႆနာအား ပညာရွင္တစ္ဦး၏အျမင္
ေရအေၾကာင္းကၽြမ္းက်င္သူတစ္ဦး ႏွင့္ ဘေလာ့ခ္ဂါတစ္ဦး ဆက္သြယ္ေမးျမန္းခ်က္
ေမး။ ယေန႔အခါမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံေနရာေဒသအေတာ္မ်ား
ေျဖ။ အပူခ်ိန္ျမင့္တတ္ေနတာရယ္၊ မုတ္သုန္မိုးအ၀င္ေနာက္က်ေနတာရယ္
ေမး။ ေရရႏိုင္တဲ့ အရင္းအျမစ္ဘယ္ေလာက္ရွိပါသလဲ။
ေျဖ။ အၾကမ္းဖ်င္းအားျဖင့္ (၃) မ်ိဳးရွိပါတယ္။ မိုးေရ (Rain Water)၊ ေျမေအာက္ေရ (Underground Water) နဲ႔ ျမစ္ေရ (River Water) တို႔ဘဲျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ပင္လယ္ေရက ေသာက္သံုးရန္မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလား။
ေျဖ။ ပင္လယ္ေရဟာ ေသာက္သံုးရန္မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ေျဖလို႔ရပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ပင္လယ္ေရမွာ ပါ ၀င္တဲ့ ဆားဓါတ္ နဲ႔ အျခားဓါတ္ပစၥည္းေတြဟာ လူေတြကို အႏၲရာယ္ရွိေစလို႔ပါဘဲ။ ဒါေပမယ့္ အျခားေခတ္မီတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အဆင့္ျမင့္ နည္းပညာေတြသံုးၿပီး ပင္လယ္ေရကို အသံုးျပဳႏိုင္ေလာက္တဲ့ အဆင့္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေနတာေတာ့ ရွိပါတယ္။
ေမး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး ေရအလံုအေလာက္သံုးႏိုင္ေအာင္ ဘယ္လိုသိုေလွာင္အသံုးျပဳေနပါသလဲ
ေျဖ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာဆိုရင္ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသေတြမွာေတာ့ ေျမတူးကန္၊ ေရကန္၊ ေရေလွာင္ကန္ေတြနဲ႔ သို ေလွာင္ၾကတယ္။ အလယ္ပိုင္း ပူျပင္းေျခာက္ေသြ႔တဲ့ေဒသ (Dry Zone) ေတြမွာေတာ့ အ၀ီစိတြင္းေတြလုပ္ၿပီး သံုးစြဲၾကတာရွိတယ္။ အင္းေလးေဒသလိုၾကေတာ့ ကန္ေရကိုဘဲ အားကိုးသံုးခဲ့ၾကပါတယ္။
ေမး။ အခုလူေတြေရအခက္အခဲျဖစ္ေနၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေသာက္သံုးေရအခက္အခဲျဖစ္ေနတာ ဘာျဖစ္ လို႔ပါလဲ။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေႏြ၊ မိုး၊ ေဆာင္း ဆိုၿပီး ရာသီ (၃) မ်ိဳး ရွိပါတယ္။ အခု မတ္လဟာ ေႏြအကုန္၊ မိုးအကူးအခ်ိန္အ ခါျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေနာက္လာမယ့္ လေတြမွာျဖစ္ေပၚမယ့္ ေလထုအပူခ်ိန္ နဲ႔ မိုးေရခ်ိန္အေနအထားကို ေစာင့္ၾကည့္ရပါမယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးေနာက္လေတြမွာ ဆက္ျဖစ္ေနရင္ေတာ့ ေဒသခံျပည္သူေတြအတြက္ အႏၲရာယ္ရွိ ပါတယ္။
ယခင္က အားကိုးေနရတဲ့ေရေလွာင္ကန္ေတြ၊ ေရကန္ေတြ၊ တြင္းေတြဟာ အပူခ်ိန္ျမင့္မားမႈေၾကာင့္ရယ္၊ ေျမ ေအာက္ေရခန္းေျခာက္သြားတာေၾကာင့္ အခုလို ခံစားေနရတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ယခင္က ဒီလိုလေတြအထိ သံုးႏိုင္ တဲ့ ေရကန္ေတြထဲက ေရေတြဟာ ေနာက္ မုတ္သုန္မိုးမရြာခင္ ကုန္ခမ္းသြားလို႔လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ အခုလို ေရျပႆနာကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းေပးႏိုင္မလဲ။
ေျဖ။ ေရျပႆနာကို ေျဖရွင္းရမွာ ေရတိုေရရွည္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါတယ္။
ေရတိုနည္းကေတာ့ ေရခ်ိဳရႏိုင္တဲ့ေနရာေတြကေန သယ္ယူၿပီး ေပးပို႔ျခင္း၊ ေရရႏိုင္ေလာက္တဲ့အထိ အ၀ီစိတြင္း ေတြ တူးျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျမစ္ေတြ၊ ေခ်ာင္းေတြ နဲ႔ နီးတဲ့ေဒသေတြမွာေတာ့ လူအမ်ားသံုးႏိုင္တဲ့ အဆင့္အထိ ေရကို ျပဳျပင္ျခင္း ( Water Treatment ) ေတြျပဳလုပ္ၿပီး ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ပါတယ္။ ေရတိုေျဖရွင္းဖို႔ အဓိကက ေတာ့ ပို႔ေဆာင္ေရး ( Transportation ) ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရအခက္အခဲႀကံဳေနရတဲ့ေဒသေတြအထိ သယ္ယူ ပို႔ေဆာင္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ရမယ္။ ပိုက္လိုင္းေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ေပးႏိုင္ရမယ္။
ေရရွည္အတြက္ေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရရဲ႕ အခန္းက႑က အလြန္အေရးပါပါတယ္။ အစိုးရအေနနဲ႔ ျပည္သူေတြ ႀကံဳေတြ႔လာႏိုင္မယ့္ ေရအခက္အခဲကို ေျဖရွင္းဖို႔ ပညာရွင္မ်ားႏွင့္ တိုင္ပင္ညွိႏွိဳင္းၿပီး စနစ္တက် စီမံကိန္းခ်လုပ္ ေဆာင္ေပးရမယ္။ မိမိႏိုင္ငံရွိ ေရအရင္းအျမစ္သေဘာတရားေတြနဲ႔ ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္မႈေတြကိုလည္း ထည့္ သြင္းတြက္ခ်က္ၿပီး ႀကံဳလာႏိုင္တဲ့ ေရအခက္အခဲအတြက္ စီမံကိန္းခ်ၿပီး ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြလုပ္ရမယ္။ ေရ ေလွာင္ကန္ႀကီး (Reservoirs) ေတြကို ေဆာက္ရမယ္။
ေမး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရအခက္အခဲဟာ ယခင္အခ်ိန္ေတြက မရွိဘဲ၊ အခုမွ ဘာလို႔ ႀကံဳရပါသလဲ။
ေျဖ။ လက္တေလာ ေရျပႆနာႀကံဳေနရတဲ့အေၾကာင္းကို က်မ ရွင္းျပၿပီးပါၿပီ။ ဘာျဖစ္လို႔အခုမွ လူသိရွင္ၾကား ေပၚလာရသလဲဆိုေတာ့ ေသာက္သံုးေရရွားပါးမႈေၾကာင့္လို
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သဘာ၀ရဲ႕လက္ေဆာင္လို႔ ေျပာႏိုင္တဲ့ ျမစ္ေတြ၊ ေခ်ာင္းေတြ၊ ေရကန္ႀကီးေတြအမ်ားႀကီးရွိပါ တယ္။ ၿပီးေတာ့ ပိုၿပီးေကာင္းတာက ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ျမစ္ေရ၊ ေခ်ာင္းေရေတြဟာ ျပဳျပင္ၿပီးရင္ ေသာက္သံုးေရအ ျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္တဲ့အဆင့္ PH 6.5 ကေန PH 6.9 အထိ ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီအဆင့္ဟာ ဧရာ၀တီျမစ္ေရရဲ႕ အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေျခအေနဟာ မဆိုးဘူးလို႔ ေျပာႏိုင္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ေသာက္သံုးရန္အသင့္ေတာ္ ဆံုး နဲ႔ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ့ ေရဟာ PH 6.8 ကေန PH 7.2 ၾကားျဖစ္လို႔ပါဘဲ။
ေမး။ တစ္ခ်ိဳ႕ကလည္း စကၤာပူႏိုင္ငံကိုေလ့လာ နမူနာယူဖို႔ ေထာက္ျပတာရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ဆရာမ ရဲ႕ အျမင္ကို သိပါရေစ။
ေျဖ။ စကၤာပူဟာ ေရအရင္းအျမစ္နဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး အလြန္စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စကၤာပူႏိုင္ငံ နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရာသီဥတုမတူပံုနဲ႔ ပထ၀ီအေနအထားကြဲျပားတာကိုေတာ့ အေလးထားသင့္တယ္။ စကၤာပူမွာက တစ္ႏွစ္ပတ္လံုး မိုးရြာတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက ၄ လ ေလာက္ဘဲ မိုးရြာႏိုင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ စကၤာပူနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ ငံဟာ မုိးေရခ်ိန္ရရွိပံုျခင္း မတူႏိုင္ပါဘူး။ ၿပီးေတာ့ စကၤာပူဟာ အလြန္ေသးငယ္တဲ့ ကၽြန္းႏိုင္ငံေလး တစ္ခုျဖစ္ပါ တယ္။ ဒါေတာင္ စကၤာပူအစိုးရဟာ သူ႔ႏိုင္ငံသားေတြအတြက္ ေရအခက္အခဲမျဖစ္ရေအာင္ ေသေသခ်ာခ်ာ စီမံ ကိန္းက် ႀကိဳတင္ေဆာင္ရြက္ထားတယ္။ စကၤာပူႏိုင္ငံရဲ႕ ေျမ ၅၀ ရာခိုင္ႏွဳန္းခန္႔ဟာ ေရေလွာင္ကန္ (Reservoirs) ေတြအတြက္ ေနရာေပးထားပါတယ္။ ေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္အေလးထားေဆာင္ရြက္တယ္ ဆိုတာ ျပတာပါဘဲ။
စကၤာပူႏိုင္ငံမွာ ျမစ္ေခ်ာင္းမရွိဘူးဆိုတာကို သတိထားမိရမယ္။ ပင္လယ္ေရကေန ေသာက္သံုးႏိုင္တဲ့ေရအဆင့္ ထိ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖို႔ အလြန္ခက္ခဲပါတယ္။ နည္းပညာကၽြမ္းက်င္မႈနဲ႔ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အမ်ားႀကီးလိုပါတယ္။ ေရ ထဲမွာပါတဲ့ Hardness လို႔ေခၚတဲ့ ကယ္လဆီယမ္ နဲ႔ မဂၢနီဆီယမ္ကာဗြန္နိတ္ စတာေတြကိုဖယ္ရမယ္။ Total Dissolved Solid ( TDS) လို႔ေခၚတဲ့ ေရထဲမွာပါ၀င္ေနတဲ့ မလိုလားအပ္တဲ့ အစိုင္အခဲေတြကိုလည္း ပယ္ရမယ္။ ဒါ့အျပင္ ေရစစ္တဲ့နည္း (Filter) ေတြ၊ ဓာတုေဗဒနည္း (Chemical) နည္း စတာေတြနဲ႔ အဆင့္ဆင့္လုပ္ေဆာင္ရ မယ္။
ေမး။ စကၤာပူႏိုင္ငံရဲ႕ ေရအတြက္ စီမံကိန္းေတြထဲက စိတ္၀င္စားစရာေလးေတြကိုရွင္းျ
ေျဖ။ စကၤာပူႏိုင္ငံဟာ ေရေလွာင္ကန္ (Reservoirs) ႀကီးေတြကို ေဒၚလာသန္းေပါင္းမ်ားစြာ၊ ပညာရွင္ေတြေပါင္း မ်ားစြာ၊ အဆင့္ျမင့္နည္းပညာေတြကိုသံုးၿပီ
စကၤာပူဟာ ပင္လယ္၀ိုင္းရံေနတဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္
စကၤာပူနိုင္ငံဟာ Water Treatment, Water Management နဲ႔ Water Quality Monitoring လို႔ေခၚတဲ့ ေရအ ရင္းအျမစ္နဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ အလြန္အေရးႀကီးတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္အဆင့္ဆင့္မွာ အေတာ္ကၽြမ္းက်င္ပိုင္ႏိုင္တယ္လိ
စကၤာပူႏိုင္ငံဟာ မေလးရွားႏိုင္ငံဆီက ေရၾကမ္း (Raw Water) ေတြကို ၀ယ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သန္႔စင္ၿပီး ေသာက္သံုးရန္အသင့္ေတာ္ဆံုး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္တဲ့အဆင့္ရွိ
ေမး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ျမစ္ေရ၊ ေခ်ာင္းေရေတြ ေပါပါလွ်က္ ဘာေၾကာင့္ ေသာက္သံုးေရရွားပါးေနတာပါလဲ။
ေျဖ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေရးအပါဆံုး ျမစ္ေတြျဖစ္တဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္၊ ခ်င္းတြင္းျမစ္၊ စစ္ေတာင္းျမစ္၊ သံလြင္ျမစ္ စတာေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွံ႔ ခြဲျဖာစီးဆင္းေနတဲ့အတြက္ အသက္ေသြးေၾကာလို႔ တင္စားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အဓိကျမစ္ႀကီးျဖစ္တဲ့ ဧရာ၀တီျမစ္ေရရဲ႕ PH အဆင့္ဟာ ၆.၅ ကေန ၆.၉ အထိရွိေနပါတယ္။
ျမစ္ေရ၊ ေခ်ာင္းေရကေန ေသာက္သံုးေရအဆင့္ျပဳလုပ္ဖို႔ေတာ
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုလိုေသာက္သံုးေရျပတ္လပ္မႈမႀကံ
ေမး။ ဧရာ၀တီတိုင္း၊ လပြတၱာခ႐ိုင္၊ ျပင္စလူၿမိဳ႕နယ္၊ ကမ္းနားလမ္းေဘးတစ္ေနရာတြင္ အသံုးမျပဳဘဲ စြန္႔ပစ္ ထားေသာ ေရသန္႔စက္ႀကီးဆိုၿပီး ဘေလာ့ခ္ေတြမွာ ဓါတ္ပံုႏွင့္တကြ ေဖာ္ျပေနတာကို ေတြ႔ေနရပါတယ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ဆရာမရဲ႕ မွတ္ခ်က္ကို သိပါရေစ။
ေျဖ။ စြန္႔ပစ္ထားေသာ ေရသန္႔စက္ႀကီးဆိုတဲ့ ဓါတ္ပံုကိုေတြ႔ေတာ့ က်မေတာ္ေတာ္စိတ္မေကာင္းျဖစ္မိပါ
တန္ဖိုးႀကီးၿပီး ျပည္သူအတြက္ တကယ္အသံုး၀င္မယ့္ စက္ႀကီး ယခုလိုလမ္းေဘးစြန္႔ပစ္ထားတာဟာ အလွဴရွင္ ေတြကိုလည္း ေစာ္ကားရာ ေရာက္တဲ့အျပင္ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ေပၚလစီနဲ႔စီမံခန္႔ခြဲမႈ ညံ့ဖ်င္းတာကိုလည္း ေဖာ္ ျပရာေရာက္ေနပါတယ္။
ေမး။ ဆရာမအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္သူေတြကို ေရကိုဘယ္လို႔ သိုေလွာင္သင့္တယ္လို႔ အႀကံေပးခ်င္ပါသလဲ။
ေျဖ။ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚေဒသမွာေတာ့ ဟိုးယခင္ကတည္းက ေရတြင္း၊ ေရကန္ေတြနဲ႔ ေရသိုေလွာင္ၾကတာ ရွိပါ တယ္။ ဒါေပမယ့္ ယခုလို ရာသီဥတုေဖာက္ျပန္တဲ့အခါ ေရအခက္အခဲႀကံဳလာမယ္ဆိုတာကို သတိထားရပါ မယ္။ အခ်ိဳ႕က ဧရာ၀တီတိုင္းက လူေတြေရအခက္အခဲႀကံဳတယ္ ၾကားသိၾကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလားလို႔ သံသယ ၀င္ၾကပါလိမ့္မယ္။ တကယ္ေတာ့ အခုေရအခက္အခဲ တကယ္ႀကံဳေနရတဲ့ ဧရာ၀တီတိုင္းထဲက ေနရာေတြ ျဖစ္ တဲ့ လပြတၱာ၊ ဘုိကေလး၊ ေမာ္လၿမိဳင္ကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္ေတြဟာ ပင္လယ္နဲ႔နီးတဲ့ေဒသေတြဆိုတာကို သတိထားရပါ မယ္။
ဒါေၾကာင့္ က်မအေနနဲ႔ အႀကံျပဳခ်င္တာကေတာ့ မိုးရြာစဥ္မွာ မိုးေရကို ထိထိေရာက္ေရာက္ သိုေလွာင္ထိန္းသိမ္း ထားရပါမယ္။ အိမ္တိုင္းမွာ ေသာက္သံုးေရအတြက္ မပူပန္ရေအာင္ မိုးေရကို သိုေလွာင္ထားႏိုင္မယ့္ စဥ့္အိုးႀကီး အုတ္ကန္မ်ား၊ တိုင္ကီမ်ား ထားသင့္ပါတယ္။
အစိုးရေဆာက္ေနတဲ့ ေရကာတာနဲ႔ဆည္မ်ားရွိ ေရေတြဟာ စိုက္ပ်ိဳးေရးအတြက္ အဓိကသိုေလွာင္ထားတယ္ဆို တာ သေဘာေပါက္ရမယ္။ အဲ့ဒီေရေတြကို ေသာက္သံုးႏိုင္တဲ့အဆင့္ရွိတဲ့ ေရျဖစ္ဖို႔ နည္းပညာနဲ႔စက္ပစၥည္းေတြ လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေခတ္စားေနတဲ့ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုး၊ တစ္ႏိုင္တစ္ပိုင္ စနစ္ကိုဘဲ လုပ္ ေဆာင္ၾကပါလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
ေမး။ ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြကို ေရကိစၥနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ဘာမ်ားအႀကံျပဳေတာင္းဆိုခ်င္ပါ
ေျဖ။ အိပ္ခ်င္ဟန္ေဆာင္သူဟာ ႏွိဳးရခက္တယ္ ဆိုတဲ့ စကားပံုအတိုင္းပါဘဲ။ သူတို႔ဟာ သူတို႔အတၱနဲ႔အာဏာအ တြက္ဆို နာဂစ္လို သိန္းနဲ႔ခ်ီေသတဲ့ေဒသမွာေတာင္ လူေတြမ်က္ရည္ၾကားထဲက ဆႏၵခံယူပြဲဆိုၿပီး မဲအတင္း ေကာက္ရက္သူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပည္သူ႔အတြက္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ တကယ့္လို အပ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ ေရကိစၥကို ေရတို၊ ေရရွည္စီမံကိန္း စနစ္တက်ေရးးဆြဲၿပီး ကာကြယ္ကူညီေပးပါလို႔ ေတာင္းဆို ခ်င္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြအတြက္ တကယ္လိုအပ္တဲ့ေနရာေတြဟာ ေရေလွာင္ကန္ (Reservoirs) ေတြ ေဆာင္ ရြက္ေပးပါ။ လမ္းေဘးေရာက္ ေရသန္႔စက္ႀကီးမ်ားကို ျပန္လည္ေမာင္းႏွင္ၿပီး ျပည္သူေတြ တကယ္လိုအပ္ေနတဲ့ ေရကို ဖန္တီးေပးၾကပါလို႔ အႀကံျပဳပါရေစ။
ယခု ဘေလာ့ခ္ဂါ အလင္းဆက္ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားေသာ ပညာရွင္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လက္ရွိတာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနေသာ အရာရွိတစ္ဦးျဖစ္၍ နာမည္အမွန္မေဖာ္ထုတ္ျပျခင္းကို နားလည္ေပးႏိုင္မည္ဟု ထင္ပါ သည္။ က်ေနာ္တို႔ ဘေလာ့ခ္ဂါမ်ားအေနႏွင့္ မိမိတိုင္းျပည္အက်ိဳးအတြက္ တစ္ဖက္တစ္လမ္းမွ ကူညီရန္ ရည္ ရြယ္၍ တက္အားသ၍ ေမးျမန္းတင္ျပထားျခင္းသာျဖစ္ပါ
ဆက္သြယ္ေမးျမန္းသူ။ ဘေလာ့ခ္ဂါ အလင္းဆက္
စီစဥ္သူ။ ဘေလာ့ခ္ဂါ ဒီမိုေ၀ယံ ႏွင့္ ဘေလာ့ခ္ဂါ ခမိခဆဲ
